<para>&ktts; - het Tekst-tot-spraak systeem van&kde; - is een plugin baseerde service die het mogelijk maakt voor elke KDE (of niet KDE) toepassing via de &DCOP; interface te laten voorlezen. </para>
<para>&ktts; is een subsysteem binnen &kde; om spraakuitvoer (TTS) mogelijk te maken. Het geeft &kde; programmeurs een gemeenschappelijke API om TTS mogelijkheden aan hun toepassingen te geven. Het geeft ook enige aardige mogelijkheden voor de gebruiker. </para>
<listitem><para>Spreekt de inhoud van een tekst bestand</para></listitem>
<listitem><para>Spreekt de &kde; notificatie meldingen (KNotify)</para></listitem>
<listitem><para>Spreekt de tekst of een gedeelte van de tekst van een web pagina in &konqueror;.</para></listitem>
<listitem><para>Spreekt een gedeelte of de gehele tekst in de &kate; tekstverwerker, ook als &kate; door een andere &kde; toepassing gestart wordt</para></listitem>
<listitem><para>Lange tekst wordt ontleed in zinnen.De gebruiker kan teruggaan per zin of paragraaf, herhaal, pauzeren, en stop afspelen.</para></listitem>
<listitem><para>Geluid uitgang via &arts;, ALSA, GStreamer (versie 0.8.7 of later), of aKode.</para></listitem>
<listitem><para>Door de gebruiker te configureren filters voor het vervangen van verkeerd uitgesproken woorden, kiezen van spraak synthesizers, en transformeren van XHMTL/&XML; documenten.</para></listitem>
<listitem><para>Voorrang systeem voor de schermlezeruitvoer, waarschuwingen en berichten, terwijl de reguliere tekst uitgespoken wordt </para></listitem>
<listitem><para>Plugin gebaseerde architectuur om vele soorten spraak synthesizers en stuurprogramma's te ondersteunen</para></listitem>
<listitem><para> Staat het genereren van spraak vanaf de commandoregel (of via shell scripts) toe door het &kde; &DCOP; programma te gebruiken </para></listitem>
<listitem><para>Voorziet in een gemakkelijk te gebruiken interface om spraak te genereren</para></listitem>
<listitem><para>Toepassingen hoeven geen details over het geluidsysteem te weten.</para></listitem>
<listitem><para>In de toekomst: Voorziet in ondersteuning voor Speech-Markup-talen zoals VoiceXML, Sable, &Java; Speech Markup Language (JSML), en Speech Markup Meta language (SMML).</para></listitem>
<listitem><para>In de toekomst: Voorziet in gelimiteerde ondersteuning voor embedded spraak markers.</para></listitem>
<listitem><para>Asynchronisch om blokeren van het systeem te voorkomen.</para></listitem>
<listitem><para>De spraakuitvoer dienst van &kde;,.die een niet-grafische toepassing is, voorziet in TTS diensten voor toepassingen via &DCOP;. </para></listitem></varlistentry>
<listitem><para>Een plugin voor de webbrowser &konqueror; die het mogelijk maakt om de tekst van een web pagina of een gedeelte ervan uit te spreken. </para></listitem></varlistentry>
<listitem><para>Een plugin voor de tekst editor &kate; die het mogelijk maakt om de tekst van een tekst bestand of een gedeelte ervan uit te spreken. </para></listitem></varlistentry>
<para>Behalve in de Bugzilla databank van &kde; (<ulink url="http://bugs.trinitydesktop.org/">http://bugs.trinitydesktop.org/</ulink> zijn er ook discussies over &ktts; in de kde-accessibility mailing lijst. Aanmelden bij <ulink url="https://mail.kde.org/mailman/listinfo/kde-accessibility"> https://mail.kde.org/mailman/listinfo/kde-accessibility</ulink> Ontwikkelaars zijn ook te vinden in het IRC kanaal (irc.kde.org, channel #kde-accessibility). </para>
<warning><para>Voordat u &ktts; kunt gebruiken dient u minstens een spraak synthesizer te installeren en te kontroleren of deze werkt. Zie <xref linkend="installation"/>. </para></warning></para>
<title>Beginnen van <command>kttsmgr</command></title>
<para>Om het &ktts; systeem te beginnen, type het volgende commando in een &konsole; </para>
<para><userinput>kttsmgr</userinput></para>
<para>of klik op kttsmgr (Tekst-tot-spraak-beheerder) in het &kde; menu</para>
<para>Bij de eerste keer opstarten van <command>kttsmgr</command> of indien er geen sprekers ingesteld zijn, zal het <guilabel>Sprekers</guilabel> scherm verschijnen. Zie <xref linkend="configure-plugin"/> . Indien u reeds tenminste een spreker ingesteld heeft zal het <guilabel>General</guilabel> scherm verschijnen. Zie <xref linkend="general"/>.</para>
<title>Het instellen van de synthesizer-plugin (Sprekers)</title>
<para>De meeste TTS-synthesizers bieden meerdere talen en stemmen aan, en ook verschillende mannelijke of vrouwelijke stemmen die zich in geluidssterkte en snelheid onderscheiden U kunt ook meerdere varianten voor een synthesizer instellen. Elke combinatie van taal, synthesizer, stem, geslacht, geluidssterkte, en snelheid wordt een spreker genoemd. U dient tenminste een spreker te configureren voordat u &ktts; kunt starten om tekst voor te lezen.</para>
<note><para>Meerdere sprekers voor dezelfde synthesizer is vergelijkbaar met meerdere printopdrachten voor dezelfde printer.</para></note>
<para>Waneer een toepassing tekst aan &ktts; doorgeeft kan die de attributen van de spreker die de voorkeur heeft doorgeven. Wanneer een toepassing bijvoorbeeld een Engelstalige vrouwelijke spreker wil gebruiken en u heeft een Engelstalige vrouwelijke spreker geconfigureerd zal deze gebruikt worden, zo niet dan wordt automatisch de spreker gekozen die het dichtst erbij past. Voor meer informatie zie <xref linkend="filters"/>.</para>
<para>Wanner u op de <guilabel>sprekers</guilabel> tab in <command>kttsmgr</command> klikt zal het <guilabel>spekers</guilabel> scherm verschijnen. Dit scherm verschijnt ook automatisch wanneer u <command>kttsmgr</command> opstart en er geen sprekers geconfigureerd zijn.</para>
<callout arearefs="pt-talker-1"><para>Klik om een nieuwe spreker toe te voegen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-talker-2"><para>Alle reeds geconfigureerde <guilabel>sprekers</guilabel> worden hier weergegeven De <guilabel>spreker</guilabel> met de hoogste prioriteit wordt bovenaan weergegeven. De bovenste spreker zal gebruikt worden wanneer een toepassing niet een spreker gedefinieerd heeft.</para></callout>
<callout arearefs="pt-talker-3"><para>Wanneer u door een muisklik een spreker in de lijst markeert kunt u deze verwijderen door op deze knop te drukken.</para></callout>
<callout arearefs="pt-talker-4"><para>Wanneer u door een muisklik een spreker in de lijst markeert wordt door op deze knop te klikken het Sprekerinstellingen scherm voor deze spreker geopend. Zie hier onder.</para></callout>
<callout arearefs="pt-talker-5"><para>Wanneer u door een muisklik een spreker in de lijst markeert kunt u deze door deze knop een regel naar beneden verplaatsen. De positie van een spreker in de lijst bepaalt ook zijn prioriteit.</para></callout>
<callout arearefs="pt-talker-6"><para>Klik op een van deze knoppen om de wijzigingen die u gemaakt heeft op het reeds lopende &ktts; systeem toe te passen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-addtalker-1"><para>U kunt een spraaksynthesizer-plugin kiezen door de synthesizernaam of de taal die de synthesizer kan spreken in te stellen. Let op het keuzerondje rechts naast het invoerveld. Wanneer het keuzerondje naast <guilabel>Taal</guilabel> geselecteerd is zal het <guilabel>Taal</guilabel> invoerveld alle talen tonen die voor alle beschikbare synthesizers mogelijk zijn en in het <guilabel>Synthesizer</guilabel> invoerveld alleen de synthesizers die de gekozen taal ondersteunen.Wanner u het <guilabel>Synthesizer</guilabel>keuzerondje kiest zal het <guilabel>Synthesizer</guilabel> invoerveld alle beschikbare synthesizers tonen en het <guilabel>Taal</guilabel> invoerveld alleen de talen die de gekozen synthesizer ondersteunt.</para></callout>
<callout arearefs="pt-addtalker-2"><para>Hier kiest u de taal en de synthesizer-plugin</para></callout>
<callout arearefs="pt-addtalker-3"><para>Wanneer u hier klikt worden de meeste synthesizers automatisch met de standaardinstelling geconfigureerd. Een nieuwe spreker zal in de lijst van het <guilabel>sprekers</guilabel> scherm verschijnen. Klik op de <guibutton>Bewerken</guibutton> knop om de instellingen van de spreker te laten zien of te veranderen.</para></callout>
<para>Wanneer u op de Toevoegen knop in de Sprekers tab klikt en een spreker toevoegt die zichzelf niet automatisch kan instellen of op de Bewerken knop klikt, zal het Sprekerinstellingen scherm verschijnen. Elke spreker synthesizer-plugin heeft een andere Sprekerinstellingen scherm. Hier onder ziet u bijvoorbeeld het Festival Interactief instellingen scherm. Details over de verschillende synthesizers vindt u hier: <xref linkend="configuration"/>.</para>
<callout arearefs="pt-prop-1"><para>Hier geeft u het pad op naar het uitvoerbare Festival programma. Wanneer het pad naar Festival in u PATH-omgevingsvariabelen staat., kunt u hier <userinput><replaceable>festival</replaceable></userinput> opgeven.</para></callout>
<callout arearefs="pt-prop-2"><para>Klik hier om alle beschikbare stemmen te zoeken.</para></callout>
<callout arearefs="pt-prop-3"><para>Selecteer een stem.</para></callout>
<callout arearefs="pt-prop-4"><para>Kies de tekensetcodering die bij Festival gebruikt wordt. Voor stemmen die bij &ktts; bekend zijn, wordt deze waarde automatisch ingesteld. In het algemeen geldt dat westerse talen ISO 8859-1 gebruiken en oosterse talen zoals Tsjechisch of Slowaaks ISO 8859-2 gebruiken.</para></callout>
<callout arearefs="pt-prop-5"><para>Klik hier om te testen. U hoort het uitspreken van een testzin.</para></callout>
<callout arearefs="pt-prop-6"><para>Met deze regelaars stelt u het volume, de snelheid en de toonhoogte van de spraaksynthesizer in. Wanner een van deze regelaars niet actief (grijs afgebeeld) zijn, laat de door u gekozen stem deze instelling niet toe.</para></callout>
<callout arearefs="pt-prop-7"><para>Sommige stemmen zoals MultiSyn-stemmen zijn zo groot dat het meerdere seconden duurt voordat ze geladen zijn. Wanneer u dit vakje aankruist, wordt deze reeds bij het starten van KTTSD geladen zodat er minder tijd voorbij gaat voordat de eerste zin uitgesproken wordt (dit gaat ten koste van meer geheugengebruik).</para></callout>
<para>Klik op de knop <guibutton>OK</guibutton>, om de instellingen van de spreker te bewaren.</para>
<warning><para>Vergeet niet op de knop <guibutton>Toepassen</guibutton> te klikken, anders worden de veranderingen niet op het lopende &ktts; systeem toegepast. </para></warning>
<para>Wanneer de test geslaagd is, bent u bijna klaar om &ktts; te gebruiken. Ga nu terug naar de tab <guilabel>Algemeen</guilabel> en controleer of het vakje <guilabel>Tekst-tot-spraak-systeem (KTTSD) activeren</guilabel> aangekruist is. Nu is de TTS dienst van &kde; gestart. Zie <xref linkend="general"/>. Nu kunt u &ktts; gebruiken om tekst te laten uitspreken. Klik op de <guilabel>Taken</guilabel> tab om tekstopdrachten in te stellen en te beheren.Zie <xref linkend="jobmgr"/>. </para>
<para>Wanneer u tenminste een spreker geconfigureerd heeft, kunt u het &kde; Tekst-tot-spraak systeem starten. Klik op de tab <guilabel>Algemeen</guilabel>. Het scherm <guilabel>Algemeen</guilabel> zal verschijnen. U kunt enige algemene opties instellen in dit scherm. </para>
<callout arearefs="pt-gen-1"><para>Markeer dit vakje om het &ktts; systeem te activeren. Dit start de &kde; TTS dienst. Wanneer KTTSD met succes gestart is, zal het tabblad <guilabel>Taken</guilabel> verschijnen en kunt u beginnen met het instellen en uitspreken van tekstopdrachten . Zie <xref linkend="jobmgr"/>. Na het verwijderen van deze markering zal KTTSD stoppen en het TTS systeem van &kde; gedeactiveerd worden. <note><para>Wanneer dit vakje niet gekozen kan worden, heeft u nog geen spreker geconfigureerd (of vergeten op de <guibutton>Toepassen</guibutton> knop te klikken). Zie <xref linkend="configure-plugin"/>.</para></note>
</para></callout>
<callout arearefs="pt-gen-2"><para>Wanneer dit vakje gemarkeerd is, wordt er een pictogram in het systeemvak geplaatst wanneer <command>kttsmgr</command> actief is. In dit geval stopt <command>kttsmgr</command> niet na het klikken op de <guibutton>OK</guibutton> of <guibutton>Annuleren</guibutton> knop. Alleen het scherm verdwijnt en <command>kttsmgr</command> blijft actief in het systeemvak. Na een klik op het pictogram in het systeemvak zal het scherm weer verschijnen. Wanneer dit veld niet gemarkeerd is, wordt er geen pictogram in het systeemvak geplaatst. Dan wordt <command>kttsmgr</command> gestopt na het klikken op de <guibutton>OK</guibutton> of <guibutton>Annuleren</guibutton> knop. <note><para>Wanneer <command>kttsmgr</command> beëindigd wordt, blijft &ktts; actief wanneer het vakje <guilabel>Tekst-tot-spraak-systeem (KTTSD) activeren</guilabel> gemarkeerd is.</para></note>
<note><para>Deze optie heeft pas effect bij de volgende start van <command>kttsmgr</command>.</para></note>
<note><para>Deze optie heeft geen effect wanneer <command>kttsmgr</command> in &kcontrolcenter; actief is.</para></note>
</para></callout>
<callout arearefs="pt-gen-3"><para>Wanneer dit vakje gemarkeerd is, verschijnt het <command>kttsmgr</command> scherm wanneer u <command>kttsmgr</command> start. Wanneer dit veld niet gemarkeerd is, verschijnt het <command>kttsmgr</command> pictogram in het systeemveld wanneer u <command>kttsmgr</command> start en het scherm verschijnt niet. Klik op het pictogram in het systeemveld om het scherm te laten verschijnen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-gen-4"><para>Wanneer dit vakje gemarkeerd is en <command>kttsmgr</command> loopt nog niet, verschijnt het in het systeemveld, zodra KTTSD een tekst voorleest. Daardoor heeft u de gelegenheid het voorlezen te stoppen of te beïnvloeden.</para></callout>
<callout arearefs="pt-gen-5"><para>Wanneer dit vakje gemarkeerd is en <command>kttsmgr</command> verschijnt bij het voorlezen automatisch in het systeemveld, verdwijnt het automatisch zodra het voorlezen gedaan is.</para></callout>
<callout arearefs="pt-gen-6"><para>vergeet niet hier te klikken om u instellingen te bewaren.</para></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-1"><para>Hier worden alle opdrachten in de wachtrij getoond, met de toepassing die het geplaatst heeft, de huidige status, het aantal zinnen in de taak, en het huidige zinnummer. Het <guilabel>ID van spreker</guilabel> getal komt overeen met het <guilabel>ID</guilabel> getal in het <guilabel>sprekers</guilabel> scherm. </para></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-2"><para>Met de knoppen in deze rij kunt u tekstopdrachten starten, verwijderen en pauzeren. Selecteer een taak uit bovenstaande lijst en klik op een van deze knoppen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-3"><para>Met de knoppen in deze rij kunt per zin vooruitspoelen of terugspoelen binnen de geselecteerde taak uit de bovenstaande lijst. (Niet alle taken bestaan uit meerdere zinnen).</para></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-4"><para>Met de knoppen in deze rij kunt u de huidige tekst in het &kde; klembord laten voorlezen of een tekstbestand openen om te laten voorlezen. U kunt ook de takenlijst verversen of de spreker wijzigen. Zie <xref linkend="selecttalker"/>.</para></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-5"><para>Hier verschijnt de tekst die uitgesproken wordt.</para></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-6"><para>Met een klik op de <guibutton>OK</guibutton> knop worden alle veranderingen van de instellingen (ook die van de andere tabbladen) geactiveerd en <command>kttsmgr</command> wordt als pictogram in het systeemvak geplaatst. Klik op het pictogram om het venster te heropenen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-7"><para>Verplaats deze lijn om de grootte van de takenlijst en het <guilabel>Huidige zin</guilabel> veld te veranderen.</para></callout>
<note><para>Het <guilabel>Taken</guilabel> tabblad verschijnt alleen wanneer KTTSD actief is. Om KTTSD te starten klikt u op de tab <guilabel>Algemeen</guilabel> en markeert het <guilabel>Tekst-tot-spraak-systeem (KTTSD) activeren</guilabel> vakje.</para>
<note><para>Wanneer het &arts; geluidsysteem niet geïnstalleerd is, maar ALSA, GStreamer of aKode, klik op de <guilabel>Audio</guilabel> tab. Zie <xref linkend="audio"/>.</para></note>
<note><para>Hier worden alleen teksttaken getoond en beheerd. Schermlezeruitvoer, waarschuwingen en berichten worden niet getoond. Voor meer informatie over berichten van &ktts; kijk in <xref linkend="filters"/>.</para></note>
<callout arearefs="pt-audio-1"><para>Kies hier de methode van audiouitvoer. Wanneer een veld niet geselecteerd kan worden, is &ktts; zonder de ondersteuning van de geluids-plugin gecompileerd of &ktts; kan de noodzakelijke bibliotheken niet laden. </para></callout>
<callout arearefs="pt-audio-2"><para>Wanneer u GStreamer of aKode geselecteerd heeft kiest u hier de methode van audiouitgang. Wanneer geen sink getoond wordt dient u er ten minste een te installeren. Heeft u ALSA geselecteerd dan kiest u hier het PCM apparaat. Zie <xref linkend="requirements"/>. </para></callout>
<callout arearefs="pt-audio-3"><para>Hier kunt u de spreeksnelheid instellen. 50% is ongeveer de halve en 200% is ongeveer het dubbele van de normale spreeksnelheid. Om dit mogelijk te maken dient het hulpprogramma <command>sox</command> geïnstalleerd te zijn. </para></callout>
<callout arearefs="pt-audio-4"><para>Wanneer dit vakje gemarkeerd is zal &ktts; tijdelijke audiobestanden (.wav bestanden) in de aangegeven map plaatsen. U kunt elke map met schrijfrechten gebruiken. Hiermee kunt u audiobestanden met tekst maken die u ook voor ander toepassingen kunt gebruiken. Deze bestanden hebben de naam in de vorm van <filename>kttsd-J-SS</filename>, waarbij <filename>J</filename> het taaknummer is en <filename>SS</filename> het zinnummer is. Bestaande bestanden met dezelfde naam worden verwijderd. <emphasis>Vergeet niet dat deze functie veel opslagcapaciteit vraagt !</emphasis> </para></callout>
<callout arearefs="pt-audio-5"><para>Vergeet niet om op <guibutton>Toepassen</guibutton> te klikken zodat de nieuwe instellingen op het lopende &ktts;-systeem toegepast worden. </para></callout>
<note><para>Er zijn twee mogelijkheden om de spreeksnelheid in &ktts; in te stellen. Veel <guilabel>sprekers</guilabel> hebben een instelling voor <guilabel>snelheid</guilabel> in hun instellingenscherm, die u met een klik op de <guibutton>bewerken</guibutton> knop in de <guilabel>sprekers</guilabel> tab kunt bereiken. De <guilabel>snelheids</guilabel>regelaar op de <guilabel>audio</guilabel> tab om de sprekersnelheid in te stellen kan altijd gebruikt worden, ook wanneer de spreker geen instelling voor snelheid heeft. Om dit mogelijk te maken dient u het hulpprogramma <command>sox</command> op het systeem te installeren (Debian gebruikers: <command>apt-get install sox</command>). Deze instelling wordt echter niet gebruikt wanneer u tekst met SSML laat uitspreken. (Zie <xref linkend="ssml"/>)</para></note>
<note><para>De lijst van ALSA apparaten bevat alle ALSA PCM apparaten en plugins die in u systeem geïnstalleerd zijn. De meeste daarvan zullen niet werken. U dient zelf te onderzoeken welke wel werken. In het geval dat u het niet weet kies <guilabel>default</guilabel>.</para></note>
<para>Wanneer u op de <guilabel>onderbreking</guilabel> tab in <command>kttsmgr</command> klikt, zal het <guilabel>onderbreking</guilabel> scherm verschijnen.</para>
<para>Op dit tabblad kunt u bijzondere acties instellen, die uitgevoerd worden , wanneer de tekstopdracht onderbroken wordt door een bericht met een hogere prioriteit. Er zijn vier soorten van tekstopdrachten die &ktts; uitvoert. <itemizedlist>
<para>Schermlezeruitvoer heeft de hoogste prioriteit. Ze heeft voorrang op alle andere opdrachten en zal alle andere opdrachten onderbreken. Nadat de schermlezer uitgespoken is, worden de andere opdrachten hervat. </para>
<para>Waarschuwingen hebben een lagere prioriteit. Het is voorbehouden voor belangrijke berichten zoals "Processor wordt te heet". Een waarschuwing onderbreekt berichten en reguliere tekstuitvoer. Deze opdrachten worden na het uitspreken van de waarschuwing weer hervat.</para>
<para>Berichten hebben een lagere prioriteit. Een bericht onderbreekt reguliere tekst uitvoer. &kmouth; bijvoorbeeld is een toepassing die berichten voorleest. Wanner u bijvoorbeeld een lange tekst van een webpagina laat voorlezen, kunt u iemand die op dat moment binnenkomt door &kmouth; laten begroeten.</para>
<para>Alle vier de soorten van opdrachten worden na elkaar uitgevoerd, behalve schermlezeruitvoer. Wanneer een toepassing een schermlezeruitvoer begint, terwijl &ktts; er een voorleest, wordt deze uitvoer gestopt.</para>
<para>Wanneer een tekstopdracht door een bericht, waarschuwing of schermlezeruitvoer onderbroken wordt, zal &ktts; de geluidsuitvoer in de afspeellijst plaatsen.</para>
<callout arearefs="pt-interruption-1"><para>Deze tekst wordt uitgesproken wanneer een reguliere tekstopdracht onderbroken wordt.</para></callout>
<callout arearefs="pt-interruption-2"><para>Dit geluidsbestand wordt altijd afgespeeld wanneer een reguliere tekstopdracht onderbroken wordt. Wanneer <guilabel>voorgeluid</guilabel> en <guilabel>voormelding</guilabel> ingesteld en actief zijn, wordt het <guilabel>voorgeluid</guilabel> afgespeeld en daarna de <guilabel>voormelding</guilabel> uitgesproken.</para></callout>
<callout arearefs="pt-interruption-3"><para>Deze tekst wordt uitgesproken wanneer een onderbroken tekstopdracht hervat wordt.</para></callout>
<callout arearefs="pt-interruption-4"><para>Dit geluidsbestand wordt afgespeeld wanneer een onderbroken tekstopdracht hervat wordt.</para></callout>
<note><para>De instellingen op dit tabblad gelden alleen maar voor reguliere tekstopdrachten. Voor berichten, waarschuwingen en schermlezeruitvoer zijn er geen speciale acties die uitgevoerd worden wanneer deze onderbroken worden door een bericht met hogere voorrang.</para></note>
<title>Het voorlezen van tekst van webpagina's.</title>
<para>In &konqueror;, de webbrowser van &kde;, kunt u de tekst van de getoonde webpagina laten voorlezen. Kontroleer eerst of &ktts; actief is. Markeer de tekst die voorgelezen moet worden, en kies dan in het hoofdmenu <menuchoice> <guisubmenu>Hulpmiddelen</guisubmenu> <guisubmenu>Tekst uitspreken</guisubmenu> </menuchoice><action>.Na een korte tijd begint het voorlezen.</action> </para>
<tip><para>Het is bijna altijd zinvol om de tekst op een webpagina, die u wilt laten voorlezen, te selecteren. Wanneer u deze niet selecteert worden ook de &HTML; koppen en ander onzichtbare markeringen voorgelezen.</para></tip>
<title>Het voorlezen van tekst in de tekstbewerker &kate;.</title>
<para>In &kate;, de geavanceerde tekstbewerker van &kde;, kunt u de getoonde tekst laten voorlezen. Kontroleer eerst of &ktts; actief is. Markeer de tekst die voorgelezen moet worden, en kies dan in het hoofdmenu <menuchoice> <guisubmenu>Hulpmiddelen</guisubmenu> <guisubmenu>Tekst uitspreken</guisubmenu> </menuchoice>. <action>. Na een korte tijd begint het voorlezen.</action> </para>
<tip><para>Wanneer u de tekst niet selecteert, wordt het gehele bestand voorgelezen.</para></tip>
<tip><para>Dit werkt ook wanneer &kate; in een andere toepassing aangeroepen wordt, zoals in &konqueror; of in &quanta;.</para></tip>
<title>Het voorlezen van berichten (KNotify).</title>
<para>KNotify is het berichtensysteem van &kde;, dat u waarschuwt voor gebeurtenissen die u in het &kde; systeem ingesteld heeft. U kunt de tekst van deze berichten door &ktts; laten voorlezen. </para>
<para>In &konversation;, de IRC toepassing van &kde;, kunt u verschillende soorten van berichten instellen. U kunt &konversation; bijvoorbeeld zo instellen, dat u een bericht krijgt wanneer in een IRC kanaal een bericht verschijnt waarin u bijnaam voorkomt. Met &ktts; kunt u dan dit IRC bericht laten voorlezen.</para>
<para>In het algemeen geldt dat als een &kde; toepassing KNotify ondersteund, zal er in een <guilabel>Notificaties</guilabel> menu verschijnen in het <guilabel>Instellingen</guilabel> menu van deze toepassing. De instellingen van KNotify kunnen voor elke toepassing verschillend zijn.</para>
<para>Om door &ktts; KNotify berichten voor laten lezen, start u <command>kttsmgr</command> en klik op <guilabel>Notificaties</guilabel>. Het tabblad <guilabel>Notificaties</guilabel> verschijnt.</para>
<callout arearefs="pt-notify-1"><para>Markeer dit vakje , om het voorlezen van &kde; berichten in te schakelen. Wanner dit vakje niet gemarkeerd is, zijn de overige instellingen niet actief en &ktts; leest geen berichten voor.</para></callout>
<callout arearefs="pt-notify-2"><para>Wanneer dit vakje gemarkeerd is worden berichten, waarbij een geluid afgespeeld wordt, niet door &ktts; voorgelezen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-notify-3"><para>Gebruik deze knoppen om gebeurtenissen in de lijst toe te voegen of te verwijderen. Wanneer u op de <guibutton>Toevoegen</guibutton>knop klikt verschijnt er een venster waarin u kiest welke toepassing en gebeurtenis aan de lijst worden toegevoegd. </para></callout>
<callout arearefs="pt-notify-4"><para>Deze gebeurtenis leest de berichten voor, die &konversation; verzendt, wanneer iemand in een IRC bericht u bijnaam vermeldt. </para></callout>
<callout arearefs="pt-notify-5"><para>Alle andere gebeurtenissen, die van &konversation; komen, worden door &ktts; genegeerd.</para></callout>
<callout arearefs="pt-notify-6"><para>Alle gebeurtenissen die niet in deze lijst staan worden door &ktts; genegeerd.</para></callout>
<callout arearefs="pt-notify-7"><para>Gebruik dit keuzeveld om in te stellen wat &ktts; moet doen, wanneer een gebeurtenis ontvangen wordt. U heeft de volgende mogelijkheden:</para>
<callout arearefs="pt-notify-8"><para>Wanneer u <guilabel>Aangepaste tekst uitspreken</guilabel> gekozen heeft, geeft u hier de gewenste tekst op. In de tekst kunt u de volgende vervangende tekenreeks opnemen:</para>
<callout arearefs="pt-notify-9"><para>Test het bericht door hier te klikken.</para></callout>
<callout arearefs="pt-notify-10"><para>U kunt hier de attributen van de gewenste spreker opgeven. <command><userinput>Standaard</userinput></command> zal de bovenste spreker uit het <guilabel>Sprekers</guilabel> tabblad gebruiken. Zie ook <xref linkend="selecttalker"/>. </para></callout>
<para>Er zijn drie niveau's voor gebeurtenissen. Is er voor een bepaalde gebeurtenis in een specifieke toepassing een actie gespecificeerd, dan wordt deze actie uitgevoerd.Anders wordt de actie uitgevoerd die voor alle overige gebeurtenissen in die toepassing gespecificeerd is. Als laatste komt de actie die voor alle andere gebeurtenissen gespecificeerd is onder <guilabel>Standaard (alle andere gebeurtenissen)</guilabel> in aanmerking.</para>
<para>De gebeurtenis <guilabel>alle notificaties</guilabel> voor de toepassing <guilabel>Standaard (alle andere gebeurtenissen)</guilabel> mag niet uit de lijst verwijderd worden. Voor deze gebeurtenis kunt u uit de volgende notificatie kiezen:</para>
<listitem><para>Notificaties die een passieve dialoogvenster laten zien, en automatisch verdwijnen na een zekere tijd, worden voorgelezen.</para></listitem>
<tip><para>Tekstvervangerfilters bieden in &ktts; een goede oplossing om een verkeerde klemtoon of een fout bericht te corrigeren. Het <filename>kmail.xml</filename> bestand, die met &ktts; geleverd wordt, is een goed voorbeeld. Het verwijdert de <command>br</command> en <command>b</command> elementen uit de &kmail; notificatieberichten en het verwijdert ook de <command>/local/inbox</command> uitdrukkingen, dit zal in de meeste gevallen geen problemen geven. Zie ook <xref linkend="stringreplacer"/>. </para></tip>
<para>Gebruik de <guibutton>Opslaan</guibutton> knop om de notificatie instellingen in een bestand te bewaren. Gebruik de <guibutton>Laden</guibutton> knop om de notificatie instellingen uit een bestand te laden. De geladen gebeurtenissen worden met de reeds aanwezigen gebeurtenissen samengevoegd. Wanner u met een lege lijst wilt beginnen, klikt u op.<guibutton>Wissen</guibutton> knop. Alle gebeurtenissen behalve <guilabel>alle notificaties</guilabel> zullen gewist worden.</para>
<note><para>Vergeet niet om op <guibutton>Toepassen</guibutton> of <guibutton>OK</guibutton> knop te klikken om u nieuwe instellingen te activeren en te bewaren.</para></note>
<para>De Speech Synthesis Markup Language (SSML) is een W3C-standaard, om tekst voor spraakuitvoer te markeren. Deze standaard bevat tags om stemmen, spreeksnelheid, volume, geslacht en toonhoogte te besturen. Het bevat ook tags hoe woorden uitgesproken worden, bijvoorbeeld afkortingen. SSML is onderdeel van de VoiceXML-specifikatie, die ook een W3C-standaard is.</para>
<listitem><para>Werkt alleen met de Festival Interactive en Hadifix spraaksynthesizers.</para></listitem>
<listitem><para>U dient de <command>rab_diphone</command> stem (Britse man) te instaleren, daar deze de standaardstem is, die Festival bij de uitvoer van SSML gebruikt.</para></listitem>
<listitem><para>De <guilabel>Snelheid</guilabel> instelling op het tabblad <guilabel>Audio</guilabel> wordt genegeerd, wanneer u tekst die SSML bevat laat voorlezen.</para></listitem>
<listitem><para>Wanneer de <guilabel>snelheid</guilabel> of de <guilabel>toonhoogte</guilabel> regelaar in het Festival sprekersinstellingenscherm niet op 100% staan , wordt de SSML tekst monotoom uitgespoken.</para></listitem>
<para>In filters wordt de tekst voorbewerkt, voordat die naar de spraaksynthesizer gestuurd wordt. Ze zijn handig voor het verbeteren van spraakuitvoer, om verkeerd uitgesproken woorden of afkortingen te vervangen, een passende taal en spreker te kiezen of om bepaalde beperkingen van spraaksynthesizers en hun stemmen te vervangen.</para>
<para>Schermlezeruitvoer heeft de hoogste prioriteit. Ze heeft voorrang op alle andere opdrachten en zal alle andere opdrachten onderbreken. Nadat de schermlezer uitgespoken is, worden de andere opdrachten hervat. </para>
<para>Waarschuwingen hebben een lagere prioriteit. Het is voorbehouden voor belangrijke berichten zoals "Processor wordt te heet". Een waarschuwing onderbreekt berichten en reguliere tekstuitvoer. Deze opdrachten worden na het uitspreken van de waarschuwing weer hervat.</para>
<para>Berichten hebben een lagere prioriteit. Een bericht onderbreekt reguliere tekst uitvoer. &kmouth; bijvoorbeeld is een toepassing die berichten voorleest. Wanner u bijvoorbeeld een lange tekst van een webpagina laat voorlezen, kunt u iemand die op dat moment binnenkomt door &kmouth; laten begroeten. &kde; notificaties zijn ook berichten (zie ook <xref linkend="knotify"/>).</para>
<para>De rest zijn gewone tekstopdrachten. Elke opdracht die u vanaf de <guilabel>Taken</guilabel> tab aanroept is een tekstopdracht. KSayit is bijvoorbeeld een toepassing die tekstopdrachten gebruikt. Tekstopdrachten zijn bedoeld voor langere tekstuitvoer, die niet belangrijk zijn.</para>
<para>Alle vier de soorten van opdrachten worden na elkaar uitgevoerd, behalve schermlezeruitvoer. Wanneer een toepassing een schermlezeruitvoer begint, terwijl &ktts; er een voorleest, wordt deze uitvoer gestopt.</para>
<para>Als eerst dient u te weten dat filters nooit op schermlezeruitvoer worden toegepast. Ze worden toegepast op waarschuwingen, berichten en tekstopdrachten, en ook op &kde; notificaties (KNotify).</para>
<para>Er zijn twee soorten van filters -- normale filters en zingrensdetectie (SBD) filters. SBD's verdelen tekst in individuele zinnen. Daardoor kan &ktts; eerder binnen met voorlezen omdat alleen de eerste zin bewerkt dient te worden en niet de gehele tekst. Het maakt ook mogelijk om in het <guilabel>Taken</guilabel> tabblad per zin vooruit- en terugspringen of pauzeren en stoppen, ook wanneer de spraaksynthesizer dit niet direct ondersteunt. </para>
<note><para>Filters worden geïmplementeerd door een plugin architectuur te gebruiken. In de toekomst zullen er meer soorten van filters komen.</para></note>
<para>Tekstvervangerfilters vervangen een deel van een tekst door andere tekst. De te vervangen delen kunt u als woorden of als reguliere expressies opgeven. &ktts; komt met vooringestelde tekenreeks vervangende filters voor het voorlezen van afkortingen, het voorlezen van chat smileys zoals ":-)", of het omzetten van notificatie berichten van &konversation; of &kmail; in een beter verstaanbare vorm. </para>
<para>&XML; vertalers gebruiken een &XML; Style Language - Transforms (XSLT) bestand om &XML; van het ene formaat in het andere formaat te converteren. &ktts; komt met enige XSLT bestanden om &XHTML; in SSML te converteren. </para>
<para>Met sprekerkiezer filters kunt u opdrachten afhankelijk van de inhoud van de tekst of afhankelijk van de toepassing, die de tekst aan &ktts; verstuurd heeft, naar een spreker sturen. Wanneer u bijvoorbeeld een vrouwelijke stem ingesteld heeft op het <guilabel>Sprekers</guilabel> tabblad, Kunt u tekst, die van KSayit komt, naar die spreker sturen. Zie <xref linkend="configure-plugin"/>. </para>
<para>Elke van dit soort filters heeft instelbare parameters die bepalen of het filter op de uit te spreken tekst toegepast zal worden. Wanneer het filter niet toegepast wordt, zal het de tekst onveranderd aan het volgende filter doorgeven.</para>
<para>Wanneer een tekstopdracht, bericht, waarschuwing of een &kde; notificatie bericht aan &ktts; doorgeven wordt, wordt het door alle actieve filters bewerkt die in het onderstaande scherm ingesteld zijn. De volgorde is van boven naar beneden. Na het bewerken door de normale filters, die in de bovenste helft van het scherm getoond worden, worden de tekstopdrachten door de <guilabel>zingrensdetectie</guilabel> (SBD) filters bewerkt. (&kde; notificaties, waarschuwingen en berichten worden nooit door SBD filters bewerkt.) In tegenstelling tot normale filters zal het eerste SBD filter, die de tekst verandert, het verder bewerken door filters onmogelijk maken. </para>
<callout arearefs="pt-filters-1"><para>Dit is de lijst van ingestelde normale filters. Wanneer het niet aangekruist is, is het filter niet actief en zal het niet gebruikt worden. De filters worden van boven naar beneden doorlopen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-filters-2"><para>Klik hier om een nieuw filter toe te voegen. Na het kiezen van het soort van filter krijgt u een van de onderstaande filterinstellingenschermen te zien.</para></callout>
<callout arearefs="pt-filters-3"><para>Klik hier om een filter te verwijderen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-filters-4"><para>Klik hier om de instellingen van een filter te veranderen. Er zal nu een van onderstaand filterinstellingenschermen verschijnen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-filters-5"><para>Klik op deze knoppen om een filter in de lijst naar boven of beneden verplaatsen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-filters-6"><para>Dit zijn de zingrensdetectie filters. Bij de eerste start van &ktts;, wordt automatisch een standaard zingrensdetectie filter ingesteld. U kunt de instellingen van dit filter veranderen of andere filters toevoegen. Het wordt niet geadviseerd voor beginners om dit te doen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-filters-7"><para>Met deze knop kunt u zingrensdetectiefilters toevoegen, verwijderen, bewerken of hun volgorde veranderen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-filters-8"><para>Klik hier anders worden u instellingen niet toegepast.</para></callout>
<para>Voor het instellen van tekstvervangerfilters dient u een lijst van woorden of reguliere expressies te maken die vergeleken worden. Wanneer deze in de tekst gevonden worden, worden ze vervangen door een vervangende tekst die u opgeeft. Het vergelijken is hoofdletterongevoelig.</para>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-1"><para>Geef het filter een naam. U kunt elke naam gebruiken zolang die maar niet hetzelfde is als de andere filters.</para></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-2"><para>Dit is de lijst van woorden en reguliere expressies. Het filter zoekt naar overeenkomst op elke tekenreeks die in de <guilabel>Overeenkomst</guilabel> kolom voorkomt, en vervangt deze met overeenkomstige tekenreeks uit de <guilabel>Vervangen door</guilabel> kolom. De lijst wordt van boven naar beneden doorlopen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-3"><para>Klik hier om een woord of reguliere expressie aan de lijst toe te voegen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-4"><para>Klik hier om het gemarkeerde woord of de reguliere expressie naar boven of beneden te verschuiven.</para></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-5"><para>Klik hier om het gemarkeerde woord of de reguliere expressie in de lijst te bewerken.</para></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-6"><para>Klik hier om het gemarkeerde woord of de reguliere expressie uit de lijst te verwijderen.</para></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-7"><para>Gebruik deze knoppen om een lijst met woorden of reguliere expressies uit een bestand te laden, de huidige lijst naar een bestand te bewaren of te verwijderen. Wanneer u een lijst uit een bestand laadt, worden de items in het bestand onderaan de lijst toegevoegd.</para></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-8"><para>Is hier een taal opgegeven, wordt het filter alleen toepepast, wanneer de spreker voor de tekstopdracht een van de hier aangegeven talen spreekt. Gebruik deze knop om een lijst van talen te laten verschijnen. U kunt meerdere talen kiezen door tijdens het klikken ook de <keycap>&Ctrl;</keycap> toets ingedrukt te houden.</para></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-9"><para>Is hier een waarde ingegeven, wordt het filter alleen toegepast, wanneer de tekst van een van de opgegeven toepassingen komt. U kunt meerdere toepassing opgeven, gescheiden door komma's. Bijvoorbeeld: <command><userinput>konversation,kmail</userinput></command></para>
<tip><para>U kunt het <guilabel>Programma-id</guilabel> van het uitvoerende programma ontdekken door door middel van het <command>&kdcop;</command> programma. Het &DCOP; dient u weg te laten. Wanneer bijvoorbeeld &kdcop; het Programma-id <command>kopete-3432</command> laat zien, dient u alleen <command><userinput>kopete</userinput></command> op te geven.</para></tip></callout>
<para>Het tekstvervangerfilter wordt alleen dan op de tekst toegepast, wanneer aan alle voorwaarden in het veld <guilabel>Dit filter toepassen wanneer</guilabel> is voldaan. Wanneer alle velden leeg zijn, wordt het filter op alle tekst toegepast.</para>
<para>Het vergelijken is hoofdletterongevoelig.</para>
<para>Bij het vergelijken van woorden gebruikt het tekstvervangerfilter een reguliere expressie in de vorm <command>\s<userinput>woord</userinput>\s</command>. De woorden moeten dus aan beide kanten gescheiden zijn door een spatie.</para>
<para>Een handleiding over het schrijven van reguliere expressies valt buiten het doel van dit handboek. Wanneer de &kde; reguliere expressie editor (kregexpeditor) geïnstalleerd is, is er in het <guilabel>Toevoegen</guilabel> of <guilabel>Bewerken</guilabel> scherm een knop die u helpt bij het maken van reguliere uitdrukkingen. De &kde; reguliere uitdrukkingen editor vindt u in het <command>tdeutils</command> of <command>tdeutils-extra</command> pakket.</para>
<para>&ktts; wordt geleverd met een aantal woordenlijst bestanden, onder andere een lijst met smiley's zoals ":-)", enige afkortingen die in IRC of chatprogramma's gebruikt worden en een lijst van andere afkortingen. Er is ook een lijst met speciale tekens waarmee de huidige Poolse festivalstem problemen heeft. Wanneer u zelf een woordenlijst maakt, kunt u deze met de <guilabel>Opslaan</guilabel> knop in een bestand bewaren en aan het &ktts;-team opsturen, die het dan in de volgende versie opnemen.</para>
<para>&XML;-omvormerfilters gebruiken XSLT bestanden om &XML; van het ene formaat in het andere formaat te transformeren. XSLT (&XML; Style Language - Transforms) is een W3C-standaard voor dit soort omvormingen. Het kan alleen op &XML; toegepast worden die helemaal aan deze standaard voldoen. Het hulpprogramma <command>xsltproc</command> dient geïnstalleerd te zijn.</para>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-1"><para>Geef het filter een naam. U kunt elke naam gebruiken zolang die maar niet hetzelfde is als de andere filters.</para></callout>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-2"><para>Geef het volledige pad naar een bestaande XSLT bestand, die voor de omvorming gebruikt wordt.</para></callout>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-3"><para>Geef het pad naar het hulpprogramma <command>xsltproc</command> op. Wanneer xsltproc door de omgevingsvariabele Path bereikbaar is, kan volstaan worden met enkel <command><userinput>xsltproc</userinput></command>.</para></callout>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-4"><para>Wanneer hier een waarde opgegeven is, zal het filter alleen dan op een &XML;-bestand toegepast worden wanneer het aan het opgegeven hoofdelement voldoet of een <command><![CDATA[<!DOCTYPE]]></command> specificatie heeft die met de opgegeven tekst begint. Bijvoorbeeld: <command><userinput>html</userinput></command> in het invoerveld <guilabel>DOCTYPE</guilabel> komt overeen met <command><![CDATA[<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">]]></command>. </para></callout>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-5"><para>Is hier een waarde ingegeven, wordt het filter alleen toegepast, wanneer de tekst van een van de opgegeven toepassingen komt. U kunt meerdere toepassing opgeven, gescheiden door komma's. Bijvoorbeeld: <command><userinput>konversation,kmail</userinput></command></para>
<tip><para>U kunt het <guilabel>Programma-id</guilabel> van het uitvoerende programma ontdekken door door middel van het <command>&kdcop;</command> programma. Het &DCOP; dient u weg te laten. Wanneer bijvoorbeeld &kdcop; het Programma-id <command>kopete-3432</command> laat zien, dient u alleen <command><userinput>kopete</userinput></command> op te geven.</para></tip></callout>
<para>Het &XML;-omvormerfilter wordt alleen dan op deze tekst toepepast wanneer het voldoet aan het opgegeven hoofdelement of het DOCTYPE en het programma-id, die in het <guilabel>Dit filter toepassen wanneer</guilabel> invoerveld opgegeven zijn. Als een item in dit veld leeg is, zal de test niet uitgevoerd worden. Wanneer alle items leeg zijn zal het filter op elke tekst toepepast worden. U dient echter tenminste een veld in te vullen daar de meeste tekstopdrachten niet in het &XML; formaat zijn.</para>
<para>Met een sprekerkiezerfilter kunt u tekst aan een gewenste spreker doorgeven, die op de <guilabel>Sprekers</guilabel> tab ingesteld is, of aan een spreker met bepaalde attributen.U kunt bijvoorbeeld opgeven, dat een tekst die van <command>kmail</command> komt door een vrouwelijke stem voorgelezen wordt.</para>
<para>Voordat &ktts; een tekst aan een van de filters doorgeeft, kiest het een spreker om deze tekst uit te spreken. De gekozen spreker wordt gebaseerd door de sprekerattributen die bepaald worden door de toepassing die de tekst naar &ktts; stuurt en de eigenschappen van de sprekers die u in de <guilabel>Sprekers</guilabel> tab ingesteld heeft. Met het sprekerkiezerfilter kunt u de gekozen spreker vervangen. </para>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-1"><para>Geef het filter een naam. U kunt elke naam gebruiken zolang die maar niet hetzelfde is als de andere filters.</para></callout>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-2"><para>Wanneer hier een waarde opgegeven is, zal het filter alleen dan toegepast worden, wanneer de tekst de opgegeven reguliere expressie bevat. Wanneer op uw systeem de &kde; reguliere expressie editor (kregexpeditor) geïnstalleerd is, kunt u deze door een klik op de knop ... starten om u te helpen bij het opgeven van de reguliere expressie.</para>
<tip><para>Om een snelere verwerking te verkrijgen, dient u te proberen de reguliere expressie aan het begin van de tekenreeks te "koppelen". Met andere woorden, begin de reguliere expressie met <command><userinput><![CDATA[^]]></userinput></command>.</para></tip></callout>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-3"><para>Is hier een waarde ingegeven, wordt het filter alleen toegepast, wanneer de tekst van een van de opgegeven toepassingen komt. U kunt meerdere toepassing opgeven, gescheiden door komma's. Bijvoorbeeld: <command><userinput>konversation,kmail</userinput></command></para>
<tip><para>U kunt het <guilabel>Programma-id</guilabel> van het uitvoerende programma ontdekken door door middel van het <command>&kdcop;</command> programma. Het &DCOP; dient u weg te laten. Wanneer bijvoorbeeld &kdcop; het Programma-id <command>kopete-3432</command> laat zien, dient u alleen <command><userinput>kopete</userinput></command> op te geven.</para></tip></callout>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-4"><para>Geef hier de attributen van de door u gewenste spreker op. Wanneer de tekst aan de hierboven getoonde filtervoorwaarde voldoet, wordt een spreker gekozen die het beste aan de gewenste voorwaarde voldoet. Klik op de rechter knop om het <guilabel>Spreker selecteren</guilabel> scherm te laten verschijnen. Zie <xref linkend="selecttalker"/>.</para></callout>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-5"><para>Gebruik deze knoppen om u sprekerkiezerinstellingen te bewaren, instellingen uit een bestand te laden, of alle instellingen te wissen.</para></callout>
<para>Het sprekerkiezerfilter wordt alleen dan op de tekst toepepast wanneer het voldoet aan het opgegeven waarde in het <guilabel>Dit filter toepassen wanneer </guilabel> veld. U dient echter tenminste een van de velden in te vullen.</para>
<para>De eenvoudigste manier om het instellen van de sprekerkiezer te leren is door te experimenteren. Schakel de sprekerkiezer uit en geef enige tekst op om voor te lezen. Kijk op de <guilabel>Taken</guilabel> tab welke spreker &ktts; kiest. Klik op de <guibutton>Spreker wijzigen</guibutton> knop, geef enige attributen op en probeer het opnieuw om bekijken hoe de keuze beïnvloed wordt. U dient natuurlijk meerdere sprekers te configureren, daar anders het filter niets kan kiezen.</para>
<listitem><para>&ktts; eerder kan beginnen met het voorlezen, daar alleen de eerste zin bewerkt dient te worden en niet de gehele tekst, en</para></listitem>
<listitem><para>Het mogelijk is om in de <guilabel>Taken</guilabel> tab per zin vooruit en terug te spoelen, en</para></listitem>
<listitem><para>Het mogelijk is om in de <guilabel>Taken</guilabel> tab te pauzeren of te stoppen zelfs wanneer de spraaksynthesizer deze mogelijkheid niet heeft.</para></listitem>
<para>Daarom wordt de standaard zinsgrensdetectiefilter automatisch ingesteld wanneer u <command>kttsmgr</command> de eerste keer opstart. Het kan niet uitgeschakeld worden, alleen verwijderd worden. Verander niets aan dit filter, alleen wanneer u weet wat u doet.</para>
<para>U kunt echter extra SBD filters toevoegen om bepaalde problemen op te lossen. De Poolse festivalstem van februari 2005 heeft bijvoorbeeld de irritante eigenschap om de zinpunctuatie uit te spreken. Dit probleem kunt u niet oplossen door een tekstvervangerfilter te gebruiken, die deze zinpunctuatie verwijdert, omdat dan het standaard SBD filter geen zinnen meer herkent. Daartoe kunt u een veranderde versie van de standaard SBD filter gebruiken, die de zinnen herkent en tegelijkertijd de zinpunctuatie verwijdert. Om dit te doen voegt u een SBD filter toe en gebruikt u de <guibutton>Laden</guibutton> knop om het meegeleverde <filename>polish_festival_sbdrc</filename> bestand te laden.</para>
<para>SBD filters werken door het vergelijken op een zineinde reguliere expressie en het invoegen van een tabteken (decimaalcode 8) aan het einde van de zin. (alle tabtekens worden automatisch uit de tekst verwijderd voordat het filteren begint.) Merk op dat het standaard zingrensdetectiefilter de zinpunctuatie laat staan. </para>
<para>Wanneer u per ongeluk het standaard zinsgrensdetectiefilter verwijderd heeft, kunt u deze terugkrijgen door het laden van het <filename>standard_sbdrc</filename> bestand, die met &ktts; geleverd wordt.</para>
<para>U kunt op de <guilabel>Sprekers</guilabel> tab een aantal sprekers configureren. Zie <xref linkend="configure-plugin"/>. Wanneer een toepassing tekst naar &ktts; stuurt, kan deze ook de gewenste attributen van de spreker meegeven. &ktts; kiest uit de lijst van geconfigureerde sprekers de best bijpassende spreker uit die aan de wens van de toepassing voldoet. Zo kan bijvoorbeeld een toepassing een vrouwelijke Engelse stem vragen om de tekst uit te spreken. Is er een Engelse spreker met een vrouwelijke stem geconfigureerd, dan wordt deze gebruikt. Zijn er alleen maar mannelijke sprekers voor de Engelse taal geconfigureerd, dan wordt een van deze gebruikt. Wordt er door de toepassing geen eigenschappen meegegeven, dan wordt de bovenste spreker uit de lijst op het <guilabel>Sprekers</guilabel> tabblad gebruikt.</para>
<para>Wanneer een toepassing de attributen van de gewenste spreker opgeeft, kan ze bepaalde eigenschappen als "voorkeur" markeren. Zo kan bijvoorbeeld een toepassing opgeven dat een luide vrouwelijke stem gewenst is en daarbij de eigenschap luid "voorrang" heeft boven de eigenschap vrouwelijk. Is er een zachte vrouwelijke en een luide mannelijke stem geconfigureerd, dan kiest &ktts; de luide mannelijke stem uit. Omdat de eigenschap "taal" een kritische parameter is bij het verstaanbaar maken van tekst, is het altijd een "voorkeur" eigenschap.</para>
<para>Op het <guilabel>Spreker selecteren</guilabel> scherm kunt u de sprekerinstellingen van de toepassing vervangen. Het scherm zal verschijnen</para>
<listitem><para>wanneer u op de <guibutton>Spreker wijzigen</guibutton> knop in het <guilabel> Taken</guilabel> tabblad klikt, of</para></listitem>
<listitem><para>wanneer u op de <guilabel>Spreker</guilabel> knop klikt in het <guilabel>Filterinstellingen</guilabel> dialoogvenster voor Spreker keizen filter, of</para></listitem>
<listitem><para>wanneer u op de <guilabel>Spreker</guilabel> knop in het <guilabel> Notificaties</guilabel> tabblad klikt.</para></listitem>
<listitem><para>Gebruik de standaard spreker (de bovenste in de <guilabel>Sprekers</guilabel> tab). Met andere woorden, geen sprekerattributen worden opgegeven.</para></listitem>
<listitem><para>Gebruik de best bijpassende spreker die een of meerdere van de opgegeven attributen heeft .</para></listitem>
<listitem><para>Gebruik de best bijpassende spreker die alle attributen van een ingestelde spreker heeft. Wanneer u de instellingen van de sprekers niet wist of wijzigt, zal &ktts; deze spreker uitkiezen. Anders kiest &ktts; de spreker, die het beste bij de oorspronkelijk ingestelde eigenschappen past.</para></listitem>
<callout arearefs="pt-selecttalker-1"><para>Kies de methode van opgeven van de gewenste sprekerattributen door op een van deze keuzerondjes te klikken.</para></callout>
<callout arearefs="pt-selecttalker-2"><para>Kies hier de attributen van de gewenste spreker. Laat een attribuut leeg wanneer u deze niet belangrijk vindt.</para></callout>
<callout arearefs="pt-selecttalker-3"><para>Markeer dit veld wanneer u wenst dat deze attribuut "voorkeur" heeft boven andere attributen. Het is mogelijk om meer dan een veld te markeren.</para></callout>
<callout arearefs="pt-selecttalker-4"><para> Aangezien de taal altijd een kritische factor is om spraak verstaanbaar te maken, is het altijd een attribuut met voorkeur. Deze attribuut wordt zelden gebruikt. U kunt deze taal attribuut gebruiken wanneer u weet dat een specifieke toepassing een andere taal gebruikt dan in u desktop ingesteld is.</para></callout>
<callout arearefs="pt-selecttalker-5"><para>Dit is de lijst van sprekersdie in &ktts; geconfigureerd zijn. Wanneer u er een uitkiest. neemt u in principe alle attributen van deze spreker over. Wanneer de spreker bij het uitspreken van de tekst geconfigureerd is, zal deze ook gekozen worden. Wordt deze spreker daarna verwijderd, of zijn instellingen gewijzigd, dan kan het zijn dat deze spreker niet meer gekozen wordt. De spreker met de attributen die het meest met de originele attributen overeenkomt wordt gekozen.</para></callout>
<para>De <guilabel>Taal</guilabel> attribuut verdient speciale aandacht, daar tekst, wanneer het door een spreker voorgelezen wordt, wiens taal afwijkt van de taal van de tekst, waarschijnlijk onverstaanbaar wordt. Daarom is taal automatisch een "voorrang" attribuut. Wanneer u een taal kiest, wordt deze gebruikt, maar wanneer u dit veld leeg laat, wordt de bestaande taalinstelling gebruikt. Wanneer een toepassing, die de tekst naar &ktts; stuurt, geen taal specificeert, kiest &ktts; de taal van de bovenste spreker in de lijst in de <guilabel>Sprekers</guilabel> tab. Met andere woorden: er wordt aangenomen, dat de bovenste spreker in de lijst de taal van u desktop spreekt.</para>
<tip><para>Om alle attributen in de <guilabel>Spreker gebruiken die het meest overeenkomt met</guilabel> sectie te wissen, klikt u op het <guilabel>Standaard spreker gebruiken </guilabel> keuzerondje en daarna op het <guilabel>Spreker gebruiken die het meest overeenkomt met</guilabel> keuzerondje.</para></tip>
<listitem><para>De Tekst-tot-spraak API van &kde; waarmee programmeurs hun toepassing TTS mogelijkheden meegeven. Toepassingen communiceren met KTTSD via &DCOP;.</para></listitem>
<listitem><para>De KTTSD plugin API, die gebruikt wordt om spraaksynthesizer aan KTTSD toe te voegen, zodat &ktts; met een nieuwe spraaksynthesizer kan werken.</para></listitem>
<para>De volgende sectie geeft een korte beschrijving van de Tekst-tot-spraak API &DCOP; interface van &kde;. De volledige documentatie van beide API's kunt u vinden op de <ulink url="http://accessibility.kde.org/developer/kttsd/"> &kde; Accessibility</ulink> website (http://accessibility.kde.org). </para>
<para>Toepassingen vragen Tekst-tot-spaak diensten aan via de &kde; &DCOP; interface naar het programma <command>kttsd</command> object <command>KSpeech</command>. </para>
<para>Geef het volgende opdrachten in een &konsole;.</para>
<para>Wanneer KTTSD nog niet actief is</para>
<para><userinput>kttsd</userinput></para>
<para>Om een tekstopdracht in de wachtrij te plaatsen</para>
<para>waarbij <userinput><replaceable>tekst</replaceable></userinput> de tekst is die voorgelezen dient te worden en <userinput><replaceable>spreker</replaceable> </userinput> de taalcode is zoals bijvoorbeeld <userinput><replaceable>en</replaceable></userinput>, <userinput><replaceable>nl</replaceable></userinput>, &etc; Deze opdracht leest de tekst niet voor, maar zet de tekstopdracht in de wachtrij.</para>
<para>Voorbeeld.</para>
<para><userinput>dcop kttsd KSpeech setText "Dit is een test." "nl"</userinput></para>
<para>Om de laatste tekstopdracht in de wachtrij voor te lezen</para>
<para>In dit geval staat <userinput>0</userinput> voor de laatste tekstopdracht in de wachtrij. U kunt ook een andere opdrachtnummer opgeven. ( Wanneer geen opdrachtnummer gegeven wordt, is een <userinput>0</userinput> noodzakelijk.)</para>
<para>Om de tekstopdracht te stoppen, die op dit moment voorgelezen wordt</para>
<para><command>kttsmgr</command> stopt onmiddellijk nadat ik het start. I heb het met debug ondersteuning gecompileerd en krijg zelfs geen backtrace.</para>
<para>GStreamer is gecrasht en &ktts; stop ook. U dient waarschijnlijk GStreamer te "registreren". Voor GStreamer 0.8x is de opdracht <command>gst-register-0.8 </command>. Wanneer het probleem daarmee niet opgelost is, is er misschien een incompatibele versie van GStreamer geïnstalleerd. U kunt GStreamer opwaarderen of te verwijderen.</para>
<para>De geluidsuitvoer via ALSA werkt niet, wanneer ik tegelijkertijd met een andere toepassing muziek afspeel. Wanneer ik een tekstopdracht onderbreek, bevriest &ktts;. Op het &konsole; verschijnt een melding "unable to open PCM".</para>
<para>Op u systeem bestaat het probleem dat er konflikten bij ALSA optreden, die het gelijktijdig openen van meerdere PCM apparaten verhindert. Kijk voor mogelijke oplossingen op de ALSA website (dmix) <ulink url="www.alsa-project.org">www.alsa-project.org</ulink>. </para>
<para>Open twee &konsole; vensters. Start eerst <command>kttsd</command> in een venster en start daarna <command>kttsmgr</command> in het andere venster.</para>
<para>Ik heb een extra stem voor Festival van het internet gehaald. Ik heb deze geïnstalleerd en kan het in Festival gebruiken, maar het verschijnt niet in <command>kttsmgr</command>.</para>
<para>Voeg in het <command>$TDEHOME/share/apps/kttsd/festivalint/voices</command> bestand de nieuwe stem toe. Als hulp kunnen de andere items in dit bestand dienen. Wanneer het gelukt is deze toe te voegen, stuur dan deze patch met de &URL;, waar u de stem gevonden heeft, naar de ontwikkelaars.</para>
<para>Probeer het met Google(tm). Deze <ulink url="http://tcts.fpms.ac.be/synthesis/mbrola/mbrtts.html">link</ulink> kan ook helpen. Wanneer u een vrijgegeven synthesizer-engine vindt die de door u gewenste taal ondersteund en ondersteuning voor &ktts; wilt toevoegen, neem dankontakt op met het ontwikkelteam. Open-source synthesizers zijn speciaal welkom. Wanneer u een commerciële synthesizer kent, kunt u misschien de maker ervan overtuigen een vrije kopie aan het &ktts; ontwikkelteam te geven. In de tussentijd kunt u proberen de synthesizer met de <guilabel>Commando </guilabel>-plugin te gebruiken. Zie <xref linkend="using-with-command"/>.</para>
<para>Er is een <guilabel>Snelheid</guilabel> instelling op de <guilabel>Audio</guilabel> tab. Om deze te laten werken, dient het <command>sox</command> hulpprogramma geïnstalleerd te zijn en door de omgevingsvariabele PATH bereikbaar te zijn. Enkele synthesizer-plugins zoals Festival Interactive voorzien zelf in een <guilabel>Snelheid</guilabel> instelling op hun sprekerinstellingen scherm. Het is afhankelijk van de gekozen stem of deze wel of niet actief is.</para>
<para>De instellingen voor spreeksnelheid worden genegeerd, wanneer &ktts; &HTML; voorleest.(Dat komt omdat &HTML; naar SSML geconverteerd wordt, die zelf "snelheid" tags heeft.) Schakel de &HTML; &XML; omvormerfilters uit (zie<xref linkend="filters"/>), of, wanneer u het aandurft , verander het .xls bestand in de &HTML; naar SSML omvormerfilter en verhoog de standaard spreeksnelheid.</para>
<para>Ik krijg het niet voor elkaar om internetpagina's met een vrouwelijke stem te laten voorlezen. Ik heb een vrouwelijke Festival stem geconfigureerd, maar &ktts; leest internetpagina's met een mannelijke stem voor.</para>
<para>Bij Festival 1.95 beta schijnt de tag SABLE GENDER niet te werken. Om te voorkomen dat Festival fouten maakt, worden bij het omzetten van SSML naar SABLE .xsl bestand de gender tags verwijderd. Dit geldt ook voor de voice tags.</para>
<para>Ik heb het &HTML; &XML;-omvormerfilter geconfigureerd, maar bij het gebruiken van de Festival-plugin worden internetpagina's niet voorgelezen.</para>
<para>Door een fout in Festival 1.95 beta, dient u de <command>rab_diphone</command> stem (Britse man) te installeren om SABLE te laten werken, zelfs wanneer u deze stem niet gebruikt om internetpagina's te laten voorlezen. En kontroleer ook of het <command>xsltproc</command> hulpprogramma geïnstalleerd is en in u PATH-omgevingsvariabelen staat</para>
<para>Bepaalde karakters of punctuaties schijnen fouten in de synthesizer te veroorzaken, zodat gehele zinnen weggelaten of Bargoens uitgesproken worden. Wat kan ik daartegen doen?</para>
<para>Kontroleer eerst of de <guilabel>Tekensetcodering</guilabel> optie in het sprekerinstellingenscherm op de goede waarde voor de betreffende taal ingesteld is. Wanneer bepaalde woorden of karakters problemen geven, kunnen deze misschien door een tekstvervangerfilter opgeheven worden. Wanneer bepaalde interpunctietekens de synthesizer in verwaring brengen, dient u een zingrensdetectiefilter te configureren. Zie <xref linkend="filters"/>.</para>
<para>Ik heb een zelfgemaakte tekstvervangerfilter toegevoegd en nu staat &ktts; niet toe dat ik per zin vooruitspoel of terugspoel. Op de <guilabel>Taken</guilabel> tab wordt aangegeven dat de opdracht uit een zin bestaat. Wat heb ik fout gedaan?</para>
<para>Je mag interpunctietekens (punt, vraagteken, komma, dubbele punt en puntkomma) niet uitfilteren. Gebruik voor deze tekens een zingrensdetectiefilter.</para>
&underFDL; &underGPL; <note><para>De spraaksynthesizers, die door &ktts; gebruikt worden, hebben hun eigen licenties die u in de betreffende documentatie of op de webpagina kunt vinden. Enkele stemmen hebben hun eigen licentie.</para></note>
<para>U kunt koppelingen naar bron en binaire pakketten vinden op de <ulink url="http://accessibility.kde.org/developer/kttsd/"> &kde; Accessibility</ulink> webpagina (http://accessibility.kde.org).</para>
<para>Wanneer u toegang heeft tot het &kde; broncodearchief, kunt u het pakket <command>tdeaccessibility</command> met daarin &ktts; downloaden. &ktts; vind u in de <command>kttsd</command> map. Bovendien kunt u broncode van tdeaccessibility vinden onder <ulink url="ftp://ftp.kde.org/pub/kde/"> ftp://ftp.kde.org/pub/kde/</ulink>.</para>
<note><para>De lijst van de hierboven getoonde talen kan niet volledig of verouderd zijn. Kijk naar de specificatie van elke synthesizer voor een volledige lijst van de ondersteunde talen. Kijk voor extra informatie, die nog niet in dit handboek opgenomen is, op de <ulink url="http://accessibility.kde.org/developer/kttsd/index.php"> &ktts;</ulink> website . </para></note>
<para>&ktts; gebruikt een plugin architectuur voor spraaksynthesizers. Wanneer u &ktts; wilt uitbreiden met een ander synthesizer, kunt u contact opnemen met het ontwikkelteam. </para>
<para>Ten minste een van de volgende geluid subsystemen: <itemizedlist>
<listitem><para>&kde; &arts; geluidsysteem. &arts; wordt meestal met &kde; geïnstalleerd.</para></listitem>
<listitem><para>ALSA (Advanced &Linux; Sound Architecture). ALSA wordt op de meeste &Linux; systemen geïnstalleerd. (<ulink url="www.alsa-project.org">www.alsa-project.org</ulink>)</para></listitem>
<listitem><para>GStreamer version 0.8.7 of nieuwer. <emphasis>Let op</emphasis>: Vergeet niet om uw GStreamer-plugins te registreren, voordat u GStreamer in &ktts; gebruikt, door het commando <command>gst-register</command>. (<ulink url="http://gstreamer.freedesktop.org"> http://gstreamer.freedesktop.org</ulink>)</para></listitem>
<listitem><para>aKode bibliotheek, aKode is een decoder bibliotheek, die een deel van &kde; is. </para></listitem>
<note><para>Enkele gebruikers ondervinden problemen bij het gebruik van ALSA. Wanneer uw systeem dit probleem heeft, kunt u niet tegelijkertijd muziek afspelen en een tekst laten voorlezen. &ktts; zal ook bevriezen, wanneer u een tekstopdracht pauzeert en daarna een andere begint. Zie de ALSA website (dmix) voor een mogelijke oplossing.</para></note>
<note><para>Vanaf juli 2005 ondersteunt aKode geen echte pauzeer mogelijkheid meer. Wanneer u een tekstopdracht in &ktts; pauzeert, wordt de huidige zin tot het einde voorgelezen.</para></note>
<para>Het geluidhulpprogramma <command>sox</command> wordt voor het instellen van de algemene spreeksnelheid gebruikt, maar is niet vereist. Debian gebruikers kunnen sox installeren met het commando <command>apt-get install sox</command>. Sox zit op de meeste &Linux; distributie cd's.</para>
<para>Het hulpprogramma <command>xsltproc</command> wordt voor de ondersteuning van SSML en voor de XML-omvormerfilter gebruikt, maar is niet vereist. Debian gebruikers kunnen xsltproc installeren met het commando <command>apt-get install xsltproc</command>.</para>
<para>Om &ktts; te kunnen compileren heeft u een recente (&kde; 3.4 of hoger) kopie van de &kde; ontwikkelbestanden, inclusief tdelibs en arts nodig.</para>
<para>Wanneer u &ktts; als tarball gedownload heeft, meldt u zich dan aan als een normale gebruiker en pak de tarball uit (untar) naar een geschikte map, ga naar die map en geef het volgende opdrachten.</para>
<para>De volgende spraaksynthesizer-plugins worden standaard ingebouwd. Enkel daarvan bezitten een beperkte geldigheidsduur omdat ze niet-vrije programmatuur zijn. (Niet-vrij volgens het Debian beleid). De "Configureer optie om niet te maken" kolom laat de configureer parameter zien om de plugin niet te maken:</para>
<para>De bovenstaande commando's zal &ktts; standaard in <filename>/opt/kde3</filename> installeren. Wanneer deze map niet in u $<envar>TDEDIRS</envar> pad staat, dient u als optie <userinput>--prefix=<replaceable>doel</replaceable></userinput> op te geven. Bijvoorbeeld:</para>
<note><para>Op Debiansystemen is <filename><replaceable>/usr/local</replaceable></filename> de gebruikelijke map voor toepassingen die van broncode gecompileerd worden. </para></note>
<para>Wanneer u de &ktts; broncode uit het <filename>tdeaccessibility </filename> broncodearchief gedownload heeft of de tarball die elke nacht gemaakt wordt, gebruik dan de volgende commando's om te compileren en te installeren. </para>
<title>Gebruiken met Festival (Interactive)</title>
<para>Festival is een van de beste TTS synthesizers, waarvan de broncode vrijgegeven is. De kwaliteit van de stem is in het algemeen goed, en er worden meerdere stemmen en talen ondersteund. Bij vele stemmen kunt u de geluidsterkte, snelheid en toonhoogte met &ktts; instellen.</para>
<para>U dient ten minste een taal te installeren. Volg de instructies die met Festival meegeleverd zijn. Wanneer u webpagina's wilt laten voorlezen, dan dient u de <command>rab_diphone</command> stem (Britse man) te installeren. </para>
<para>Voor deze stemmen dient u een extra module te compileren, daarvoor heeft u de Festival broncode nodig. De Duitse stemmen hebben beperkingen bij verdere distributie. </para>
<para>Om deze stem te gebruiken heeft u Festival 1.95 beta of nieuwer nodig. De stem is nog in een pril ontwikkelstadium. Pak de software uit naar <filename>festival/lib/voices/russian/</filename>. Wanneer u de Russische stem configureert, dient u voor de stem <userinput>msu_ru_nsh_diphone</userinput> op te geven. Vergeet niet om een 8-bit cryllic tekensetcodering zoals bijvoorbeeld <userinput>KOI8-R</userinput> te kiezen.</para>
<para>Wanneer u de Poolse, Hongaarse of Tsjechische taal gebruik, dient de optie <guilabel>codering</guilabel> op <userinput>ISO 8859-2</userinput> te staan. </para>
<para>Wanneer u een Russische stem gebruik, dient de optie <guilabel>codering</guilabel> op een 8-bit cryllic codering zoals bijvoorbeeld <userinput>KOI8-R</userinput> te staan. </para>
<para>Festival kan in combinatie met de &mbrola; synthesizer gebruikt worden. Festival doet de taal analyse en &mbrola; produceert de audio Het &mbrola; programma en de &mbrola; stemmen kunnen gedownload worden van</para>
<para>Merk op dat &mbrola; geen kompleet tekst-tot-spraak systeem is. &mbrola; genereert spraak uit diphone bestanden. U heeft extra software nodig om deze diphone bestanden te maken. In combinatie met Festival zal Festival de diphone bestanden maken, die door &mbrola; gebruikt worden. <command>txt2pho</command> kan ook gebruikt worden om van Duitse tekst diphone bestanden te maken. Meer informatie kunt u in <xref linkend="using-with-hadifix"/> vinden.</para>
<listitem><para><link linkend="mbrola-wrappers">&mbrola; Wrappers</link> Op het moment van het schrijven van dit handboek werkt deze methode alleen met Engelse stemmen.</para></listitem>
<listitem><para><link linkend="ims-german-festival">IMS German Festival</link>.</para></listitem>
<para>Bij deze methode wordt extra wrapper-code aan Festival toegevoegd om met &mbrola; stem-bestanden spraaksynthese mogelijk te maken. Let op: de &mbrola; stem-bestanden worden <emphasis>niet</emphasis> in de &mbrola; map geplaatst maar in de <filename>festival/lib/</filename> map. Voor instructies zie</para>
<para>IMS German Festival is een gewijzigde versie van Festival die Duitse &mbrola; stemmen gebruikt. Het werkt met Festival versie 1.4.1 of met Festival 2.0 (1.95beta). Als eerste installeert u Festival en &mbrola; en daarna download u IMS German Festival van</para>
<para>Volg de aanwijzingen in het meegeleverde <filename>README</filename> bestand, die onderdeel uitmaakt van het opgehaalde pakket. (Voor het gebruiken in combinatie met Festival 2.0 is het <emphasis>niet</emphasis> noodzakelijk om de <filename>fixes</filename> tarball uit te voeren, maar u dient wel festival opnieuw te compileren.) Als laatste voeg de volgende lijnen toe aan het <filename>festival/lib/siteinit.scm</filename> bestand.</para>
<para>Op enkele systemen dient u het <filename>/etc/festival.scm</filename> bestand te wijzigen. Voeg alleen de lijnen toe van de door u geinstalleerde Duitse stemmen. Vervang het goede pad voor <userinput><replaceable>/usr/local/mbrola/</replaceable> </userinput>. Op het moment van het schrijven van dit handboek werkt de Duitse de4, de5 of de6 stemmen niet met IMS German Festival.</para>
<para>Bij deze methode wordt extra code gebruikt om met Festival en een Tsjechische &mbrola;-stem spraaksynthese mogelijk te maken. Download en installeer als eerste Festival en &mbrola; en kontroleer of beide werken. Download daarna Festival-Czech van</para>
<para>Pak Festival-Czech uit (untar) naar een geschikte map en bouw de taal. Het uitvoerbare Festival-bestand dient in uw <envar>PATH</envar>-omgevingsvariabelen te staan. </para>
<para>Festival Lite is een vrije open-source synthesizer, die op dit moment een beperkt aantal van stemmen en talen ondersteunt. Het is een eenvoudige spraaksynthesizer met beperkte stemkwaliteit. U kunt de toonhoogte, volume of de snelheid niet regelen vanuit &ktts;.</para>
<para>Hadifix is een twee-fase spraaksynthesizer, die met diphone bestanden werkt. Het hulpprogramma <command>txt2pho</command> zet tekst om in een diphone bestand en de &mbrola;-spraaksynthesizer zet het diphone bestand om in spraak. De spraakkwaliteit is goed, maar de ondersteuning voor talen is op dit moment beperkt. U kunt de stem, toonhoogte, snelheid en volume in <application>kttsmgr</application> instellen. </para>
<step><para>Download het binaire bestand &mbrola; van <ulink url="http://festvox.org/mbrola/">http://festvox.org/mbrola/</ulink>.</para></step>
<step><para>Installeer &mbrola; in de <filename>/usr/local/mbrola</filename> map.</para></step>
<step><para>Download ten minste een Duitse stembestand van de &mbrola; website. Pak deze uit (unzip) naar de <filename>/usr/local/mbrola</filename> map.</para></step>
<step><para>Pak txt2pho uit (unzip) naar <filename>/usr/local/txt2pho</filename>.</para></step>
<step><para>Bewerk het bestand <command>txt2phorc</command> en zet de juiste data paden erin.</para></step>
<step><para>Kopieer <command>txt2phorc</command> naar <filename>~/.txt2phorc</filename> of naar <filename>/etc/txt2pho</filename>. Let op dat u "rc" in de naam van het bestand weglaat.</para></step>
<step><para>In <application>kttsmgr</application> kies de Duitse taal (<guilabel>de</guilabel>) en voeg <guilabel>Hadifix</guilabel> toe.</para></step>
<step><para>Op het <guilabel>Sprekerinstellingen</guilabel> scherm geef een stem en de paden naar &mbrola; en txt2pho op.</para></step>
<step><para>Klik op de <guibutton>Test</guibutton> knop om de instellingen te testen.</para></step>
<para>Epos is een vrije Tsjechische en Slowaakse open-source synthesizer. Het is een eenvoudige spraaksynthesizer met beperkte stemkwaliteit. U kunt het volume van deze synthesizer niet regelen vanuit &ktts;.</para>
<para>Naam van de synthesizer: <guilabel>Epos TTS Synthesis System</guilabel></para>
<para>Start <application>kttsmgr</application>. Op het tabblad <guilabel>Sprekers</guilabel> klikt u op <guibutton>Toevoegen</guibutton>. Kies de Tsjechische of de Slowaakse taal en <guilabel>Epos TTS Synthesis-systeem</guilabel>. Wanneer het Epos programma niet in u <envar>PATH</envar> staat geef dan het pad naar dit programma op in het <guilabel>Sprekerinstellingen</guilabel> scherm. In de aanvullende opties velden kunt u extra parameters voor de server en client opgeven. Voor meer informatie geeft u <userinput>epos -h</userinput> of <userinput>say -h</userinput> in een &konsole;.</para>
<para>FreeTTS is een vrije open-source synthesizer, die in &Java; geschreven is, dit betekent dat de &Java; Virtual Machine op u systeem geïnstalleerd dient te zijn. Het heeft op dit moment een beperkte ondersteuning voor stemmen en talen. U kunt de toonhoogte, volume of de snelheid niet regelen vanuit &ktts;.</para>
<para>De commando plugin maakt het mogelijk om &ktts; met elke spraaksynthesizer te gebruiken, die met een opdracht in een &konsole; aangestuurd kan worden.</para>
<para>Naam van de synthesizer: <guilabel>Opdracht</guilabel></para>
<para>&URL;: geen</para>
<para>Debian installatie opdracht: geen</para>
<para>Het beste is om een commando te gebruiken die de spraakuitvoer naar een tijdelijke geluidsbestand (wav) schrijft, in plaats van de uitvoer direct naar het geluidsapparaat te sturen.</para>
<para>Wanneer de vereiste codering van de tekst voor de spraaksynthesizer afwijkt van uw bureaublad codering instelling, dient u de tekst met de <command>%f</command> parameter naar de synthesizer te sturen. &ktts; zet dan de tekst met de aangegeven codering in het tijdelijke bestand. Wanneer u op de commandoregel tekst met de <command>%t</command> parameter naar de synthesizer stuurt, wordt de codering van u bureaublad gebruikt. U kunt ook de <guilabel>Stuur de data als standaard invoer</guilabel> optie gebruiken om dit probleem op te lossen, wanneer de synthesizer de invoer vanaf StdIn (standaardinvoerkanaal) accepteert. Bijvoorbeeld, om Poolse tekst met ISO 8859-2 naar Festival te versturen en daarbij de onuitspreekbare interpunctietekens te verwijderen.</para>
<para><command>chat %f | tar '(){}[]"' ' ' | festival --TTS --language polish</command>
