<!-- If you are writing original documentation in a language other -->
<!-- than English, change the language above ONLY, not here -->
<book lang="&language;">
<!-- This header contains all of the meta-information for the document such
as Authors, publish date, the abstract, and Keywords -->
<bookinfo>
<title
>Het handboek van &ktts;</title>
<authorgroup>
<author
><personname
> <firstname
>Gary</firstname
> <othername
>R.</othername
> <surname
>Cramblitt</surname
> </personname
> <email
>garycramblitt@comcast.net</email
> </author>
&Antoon.Tolboom;
</authorgroup>
<copyright>
<year
>2004-2005</year>
<holder
>Gary R. Cramblitt</holder>
</copyright>
<!-- Translators: put here the copyright notice of the translation -->
<!-- Put here the FDL notice. Read the explanation in fdl-notice.docbook
and in the FDL itself on how to use it. -->
<legalnotice
>&FDLNotice;</legalnotice>
<!-- Date and version information of the documentation
Don't forget to include this last date and this last revision number, we
need them for translation coordination !
Please respect the format of the date (YYYY-MM-DD) and of the version
(V.MM.LL), it could be used by automation scripts.
Do NOT change these in the translation. -->
<date
>2005-07-31</date>
<releaseinfo
>1.05.00</releaseinfo>
<!-- Abstract about this handbook -->
<abstract>
<para
>&ktts; - het Tekst-tot-spraak systeem van&kde; - is een plugin baseerde service die het mogelijk maakt voor elke KDE (of niet KDE) toepassing via de &DCOP; interface te laten voorlezen. </para>
<para
>&ktts; is de uitvoering van de &kde; spraakuitvoer API.</para>
</abstract>
<!-- This is a set of Keywords for indexing by search engines.
Please at least include KDE, the KDE package it is in, the name
of your application, and a few relevant keywords. -->
<!-- The introduction chapter contains a brief introduction for the
application that explains what it does and where to report
problems. Basically a long version of the abstract. Don't include a
revision history. (see installation appendix comment) -->
<para
>&ktts; is een subsysteem binnen &kde; om spraakuitvoer (TTS) mogelijk te maken. Het geeft &kde; programmeurs een gemeenschappelijke API om TTS mogelijkheden aan hun toepassingen te geven. Het geeft ook enige aardige mogelijkheden voor de gebruiker. </para>
<para
>Eigenschappen voor de gebruiker</para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>Spreekt de inhoud van een tekst bestand</para
></listitem>
<listitem
><para
>Spreekt de &kde; notificatie meldingen (KNotify)</para
></listitem>
<listitem
><para
>Spreekt de tekst of een gedeelte van de tekst van een web pagina in &konqueror;.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Spreekt een gedeelte of de gehele tekst in de &kate; tekstverwerker, ook als &kate; door een andere &kde; toepassing gestart wordt</para
></listitem>
<listitem
><para
>Lange tekst wordt ontleed in zinnen.De gebruiker kan teruggaan per zin of paragraaf, herhaal, pauzeren, en stop afspelen.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Geluid uitgang via &arts;, ALSA, GStreamer (versie 0.8.7 of later), of aKode.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Door de gebruiker te configureren filters voor het vervangen van verkeerd uitgesproken woorden, kiezen van spraak synthesizers, en transformeren van XHMTL/&XML; documenten.</para
></listitem>
</itemizedlist>
<para
>Eigenschappen voor de programmeur</para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>Voorrang systeem voor de schermlezeruitvoer, waarschuwingen en berichten, terwijl de reguliere tekst uitgespoken wordt </para
></listitem>
<listitem
><para
>Plugin gebaseerde architectuur om vele soorten spraak synthesizers en stuurprogramma's te ondersteunen</para
></listitem>
<listitem
><para
> Staat het genereren van spraak vanaf de commandoregel (of via shell scripts) toe door het &kde; &DCOP; programma te gebruiken </para
></listitem>
<listitem
><para
>Voorziet in een gemakkelijk te gebruiken interface om spraak te genereren</para
></listitem>
<listitem
><para
>Toepassingen hoeven geen details over het geluidsysteem te weten.</para
></listitem>
<listitem
><para
>In de toekomst: Voorziet in ondersteuning voor Speech-Markup-talen zoals VoiceXML, Sable, &Java; Speech Markup Language (JSML), en Speech Markup Meta language (SMML).</para
></listitem>
<listitem
><para
>In de toekomst: Voorziet in gelimiteerde ondersteuning voor embedded spraak markers.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Asynchronisch om blokeren van het systeem te voorkomen.</para
></listitem>
</itemizedlist>
<para
>&ktts; bestaat uit diverse programma's <variablelist>
<varlistentry>
<term
><command
>kttsd</command
></term>
<listitem
><para
>De spraakuitvoer dienst van &kde;,.die een niet-grafische toepassing is, voorziet in TTS diensten voor toepassingen via &DCOP;. </para
></listitem
></varlistentry>
<varlistentry>
<term
><command
>kttsmgr</command
></term>
<listitem
><para
>Een &GUI; toepassing om kttsd in te stellen en te besturen. kttsmgr verschijnt in het systeemvak. </para
></listitem
></varlistentry>
<varlistentry>
<term
><command
>libkhtmlkttsdplugin</command
></term>
<listitem
><para
>Een plugin voor de webbrowser &konqueror; die het mogelijk maakt om de tekst van een web pagina of een gedeelte ervan uit te spreken. </para
></listitem
></varlistentry>
<varlistentry>
<term
><command
>ktexteditor_kttsd</command
></term>
<listitem
><para
>Een plugin voor de tekst editor &kate; die het mogelijk maakt om de tekst van een tekst bestand of een gedeelte ervan uit te spreken. </para
>Behalve in de Bugzilla databank van &kde; (<ulink url="http://bugs.kde.org/"
>http://bugs.kde.org/</ulink
> zijn er ook discussies over &ktts; in de kde-accessibility mailing lijst. Aanmelden bij <ulink url="https://mail.kde.org/mailman/listinfo/kde-accessibility"
>Voordat u &ktts; kunt gebruiken dient u minstens een spraak synthesizer te installeren en te kontroleren of deze werkt. Zie <xref linkend="installation"/>. </para
>Het instellen van de synthesizer-plugin (Sprekers)</title>
<para
>De meeste TTS-synthesizers bieden meerdere talen en stemmen aan, en ook verschillende mannelijke of vrouwelijke stemmen die zich in geluidssterkte en snelheid onderscheiden U kunt ook meerdere varianten voor een synthesizer instellen. Elke combinatie van taal, synthesizer, stem, geslacht, geluidssterkte, en snelheid wordt een spreker genoemd. U dient tenminste een spreker te configureren voordat u &ktts; kunt starten om tekst voor te lezen.</para>
<note
><para
>Meerdere sprekers voor dezelfde synthesizer is vergelijkbaar met meerdere printopdrachten voor dezelfde printer.</para
></note>
<para
>Waneer een toepassing tekst aan &ktts; doorgeeft kan die de attributen van de spreker die de voorkeur heeft doorgeven. Wanneer een toepassing bijvoorbeeld een Engelstalige vrouwelijke spreker wil gebruiken en u heeft een Engelstalige vrouwelijke spreker geconfigureerd zal deze gebruikt worden, zo niet dan wordt automatisch de spreker gekozen die het dichtst erbij past. Voor meer informatie zie <xref linkend="filters"/>.</para>
<para
>Wanner u op de <guilabel
>sprekers</guilabel
> tab in <command
>kttsmgr</command
> klikt zal het <guilabel
>spekers</guilabel
> scherm verschijnen. Dit scherm verschijnt ook automatisch wanneer u <command
>kttsmgr</command
> opstart en er geen sprekers geconfigureerd zijn.</para>
<para>
<screenshot>
<screeninfo
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Sprekers).</screeninfo>
<mediaobjectco>
<imageobjectco>
<areaspec units="calspair">
<area id="pt-talker-1" coords="1 1"/>
<area id="pt-talker-2" coords="1 1"/>
<area id="pt-talker-3" coords="1 1"/>
<area id="pt-talker-4" coords="1 1"/>
<area id="pt-talker-5" coords="1 1"/>
<area id="pt-talker-6" coords="1 1"/>
</areaspec>
<imageobject>
<imagedata fileref="talkers.png" format="PNG"/>
</imageobject>
</imageobjectco>
<textobject>
<phrase
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Sprekers)</phrase>
</textobject>
</mediaobjectco>
</screenshot>
</para>
<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-talker-1"
><para
>Klik om een nieuwe spreker toe te voegen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talker-2"
><para
>Alle reeds geconfigureerde <guilabel
>sprekers</guilabel
> worden hier weergegeven De <guilabel
>spreker</guilabel
> met de hoogste prioriteit wordt bovenaan weergegeven. De bovenste spreker zal gebruikt worden wanneer een toepassing niet een spreker gedefinieerd heeft.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talker-3"
><para
>Wanneer u door een muisklik een spreker in de lijst markeert kunt u deze verwijderen door op deze knop te drukken.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talker-4"
><para
>Wanneer u door een muisklik een spreker in de lijst markeert wordt door op deze knop te klikken het Sprekerinstellingen scherm voor deze spreker geopend. Zie hier onder.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talker-5"
><para
>Wanneer u door een muisklik een spreker in de lijst markeert kunt u deze door deze knop een regel naar beneden verplaatsen. De positie van een spreker in de lijst bepaalt ook zijn prioriteit.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talker-6"
><para
>Klik op een van deze knoppen om de wijzigingen die u gemaakt heeft op het reeds lopende &ktts; systeem toe te passen.</para
></callout>
</calloutlist>
</para>
<para
>Wanneer u de knop <guibutton
>Toevoegen</guibutton
> selecteert zal het <guilabel
>Spreker toevoegen</guilabel
> scherm verschijnen.</para>
<para>
<screenshot>
<screeninfo
>Spreker toevoegen scherm</screeninfo>
<mediaobjectco>
<imageobjectco>
<areaspec units="calspair">
<area id="pt-addtalker-1" coords="1 1"/>
<area id="pt-addtalker-2" coords="1 1"/>
<area id="pt-addtalker-3" coords="1 1"/>
</areaspec>
<imageobject>
<imagedata fileref="addtalker.png" format="PNG"/>
</imageobject>
</imageobjectco>
<textobject>
<phrase
>Spreker toevoegen scherm</phrase>
</textobject>
</mediaobjectco>
</screenshot>
</para>
<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-addtalker-1"
><para
>U kunt een spraaksynthesizer-plugin kiezen door de synthesizernaam of de taal die de synthesizer kan spreken in te stellen. Let op het keuzerondje rechts naast het invoerveld. Wanneer het keuzerondje naast <guilabel
>Taal</guilabel
> geselecteerd is zal het <guilabel
>Taal</guilabel
> invoerveld alle talen tonen die voor alle beschikbare synthesizers mogelijk zijn en in het <guilabel
>Synthesizer</guilabel
> invoerveld alleen de synthesizers die de gekozen taal ondersteunen.Wanner u het <guilabel
>Synthesizer</guilabel
>keuzerondje kiest zal het <guilabel
>Synthesizer</guilabel
> invoerveld alle beschikbare synthesizers tonen en het <guilabel
>Taal</guilabel
> invoerveld alleen de talen die de gekozen synthesizer ondersteunt.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-addtalker-2"
><para
>Hier kiest u de taal en de synthesizer-plugin</para
></callout>
<callout arearefs="pt-addtalker-3"
><para
>Wanneer u hier klikt worden de meeste synthesizers automatisch met de standaardinstelling geconfigureerd. Een nieuwe spreker zal in de lijst van het <guilabel
>sprekers</guilabel
> scherm verschijnen. Klik op de <guibutton
>Bewerken</guibutton
> knop om de instellingen van de spreker te laten zien of te veranderen.</para
></callout>
</calloutlist>
</para>
<para
>Wanneer u op de Toevoegen knop in de Sprekers tab klikt en een spreker toevoegt die zichzelf niet automatisch kan instellen of op de Bewerken knop klikt, zal het Sprekerinstellingen scherm verschijnen. Elke spreker synthesizer-plugin heeft een andere Sprekerinstellingen scherm. Hier onder ziet u bijvoorbeeld het Festival Interactief instellingen scherm. Details over de verschillende synthesizers vindt u hier: <xref linkend="configuration"/>.</para>
>Hier geeft u het pad op naar het uitvoerbare Festival programma. Wanneer het pad naar Festival in u PATH-omgevingsvariabelen staat., kunt u hier <userinput
><replaceable
>festival</replaceable
></userinput
> opgeven.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-prop-2"
><para
>Klik hier om alle beschikbare stemmen te zoeken.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-prop-3"
><para
>Selecteer een stem.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-prop-4"
><para
>Kies de tekensetcodering die bij Festival gebruikt wordt. Voor stemmen die bij &ktts; bekend zijn, wordt deze waarde automatisch ingesteld. In het algemeen geldt dat westerse talen ISO 8859-1 gebruiken en oosterse talen zoals Tsjechisch of Slowaaks ISO 8859-2 gebruiken.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-prop-5"
><para
>Klik hier om te testen. U hoort het uitspreken van een testzin.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-prop-6"
><para
>Met deze regelaars stelt u het volume, de snelheid en de toonhoogte van de spraaksynthesizer in. Wanner een van deze regelaars niet actief (grijs afgebeeld) zijn, laat de door u gekozen stem deze instelling niet toe.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-prop-7"
><para
>Sommige stemmen zoals MultiSyn-stemmen zijn zo groot dat het meerdere seconden duurt voordat ze geladen zijn. Wanneer u dit vakje aankruist, wordt deze reeds bij het starten van KTTSD geladen zodat er minder tijd voorbij gaat voordat de eerste zin uitgesproken wordt (dit gaat ten koste van meer geheugengebruik).</para
></callout>
</calloutlist>
</para>
<para
>Klik op de knop <guibutton
>OK</guibutton
>, om de instellingen van de spreker te bewaren.</para>
<warning
><para
>Vergeet niet op de knop <guibutton
>Toepassen</guibutton
> te klikken, anders worden de veranderingen niet op het lopende &ktts; systeem toegepast. </para
></warning>
<para
>Wanneer de test geslaagd is, bent u bijna klaar om &ktts; te gebruiken. Ga nu terug naar de tab <guilabel
> aangekruist is. Nu is de TTS dienst van &kde; gestart. Zie <xref linkend="general"/>. Nu kunt u &ktts; gebruiken om tekst te laten uitspreken. Klik op de <guilabel
>Taken</guilabel
> tab om tekstopdrachten in te stellen en te beheren.Zie <xref linkend="jobmgr"/>. </para>
>Starten van KTTSD en instellen van algemene opties</title>
<para
>Wanneer u tenminste een spreker geconfigureerd heeft, kunt u het &kde; Tekst-tot-spraak systeem starten. Klik op de tab <guilabel
>Algemeen</guilabel
>. Het scherm <guilabel
>Algemeen</guilabel
> zal verschijnen. U kunt enige algemene opties instellen in dit scherm. </para>
<para>
<screenshot>
<screeninfo
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Algemeen).</screeninfo>
<mediaobjectco>
<imageobjectco>
<areaspec units="calspair">
<area id="pt-gen-1" coords="1 1"/>
<area id="pt-gen-2" coords="1 1"/>
<area id="pt-gen-3" coords="1 1"/>
<area id="pt-gen-4" coords="1 1"/>
<area id="pt-gen-5" coords="1 1"/>
<area id="pt-gen-6" coords="1 1"/>
</areaspec>
<imageobject>
<imagedata fileref="general.png" format="PNG"/>
</imageobject>
</imageobjectco>
<textobject>
<phrase
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Algemeen)</phrase>
</textobject>
</mediaobjectco>
</screenshot>
</para>
<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-gen-1"
><para
>Markeer dit vakje om het &ktts; systeem te activeren. Dit start de &kde; TTS dienst. Wanneer KTTSD met succes gestart is, zal het tabblad <guilabel
>Taken</guilabel
> verschijnen en kunt u beginnen met het instellen en uitspreken van tekstopdrachten . Zie <xref linkend="jobmgr"/>. Na het verwijderen van deze markering zal KTTSD stoppen en het TTS systeem van &kde; gedeactiveerd worden. <note
><para
>Wanneer dit vakje niet gekozen kan worden, heeft u nog geen spreker geconfigureerd (of vergeten op de <guibutton
>Toepassen</guibutton
> knop te klikken). Zie <xref linkend="configure-plugin"/>.</para
></note>
</para
></callout>
<callout arearefs="pt-gen-2"
><para
>Wanneer dit vakje gemarkeerd is, wordt er een pictogram in het systeemvak geplaatst wanneer <command
>kttsmgr</command
> actief is. In dit geval stopt <command
>kttsmgr</command
> niet na het klikken op de <guibutton
>OK</guibutton
> of <guibutton
>Annuleren</guibutton
> knop. Alleen het scherm verdwijnt en <command
>kttsmgr</command
> blijft actief in het systeemvak. Na een klik op het pictogram in het systeemvak zal het scherm weer verschijnen. Wanneer dit veld niet gemarkeerd is, wordt er geen pictogram in het systeemvak geplaatst. Dan wordt <command
>kttsmgr</command
> gestopt na het klikken op de <guibutton
>OK</guibutton
> of <guibutton
>Annuleren</guibutton
> knop. <note
><para
>Wanneer <command
>kttsmgr</command
> beëindigd wordt, blijft &ktts; actief wanneer het vakje <guilabel
>Deze optie heeft pas effect bij de volgende start van <command
>kttsmgr</command
>.</para
></note>
<note
><para
>Deze optie heeft geen effect wanneer <command
>kttsmgr</command
> in &kcontrolcenter; actief is.</para
></note>
</para
></callout>
<callout arearefs="pt-gen-3"
><para
>Wanneer dit vakje gemarkeerd is, verschijnt het <command
>kttsmgr</command
> scherm wanneer u <command
>kttsmgr</command
> start. Wanneer dit veld niet gemarkeerd is, verschijnt het <command
>kttsmgr</command
> pictogram in het systeemveld wanneer u <command
>kttsmgr</command
> start en het scherm verschijnt niet. Klik op het pictogram in het systeemveld om het scherm te laten verschijnen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-gen-4"
><para
>Wanneer dit vakje gemarkeerd is en <command
>kttsmgr</command
> loopt nog niet, verschijnt het in het systeemveld, zodra KTTSD een tekst voorleest. Daardoor heeft u de gelegenheid het voorlezen te stoppen of te beïnvloeden.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-gen-5"
><para
>Wanneer dit vakje gemarkeerd is en <command
>kttsmgr</command
> verschijnt bij het voorlezen automatisch in het systeemveld, verdwijnt het automatisch zodra het voorlezen gedaan is.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-gen-6"
><para
>vergeet niet hier te klikken om u instellingen te bewaren.</para
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Taken).</screeninfo>
<mediaobjectco>
<imageobjectco>
<areaspec units="calspair">
<area id="pt-jobmgr-1" coords="1 1"/>
<area id="pt-jobmgr-2" coords="1 1"/>
<area id="pt-jobmgr-3" coords="1 1"/>
<area id="pt-jobmgr-4" coords="1 1"/>
<area id="pt-jobmgr-5" coords="1 1"/>
<area id="pt-jobmgr-6" coords="1 1"/>
<area id="pt-jobmgr-7" coords="1 1"/>
</areaspec>
<imageobject>
<imagedata fileref="jobs.png" format="PNG"/>
</imageobject>
</imageobjectco>
<textobject>
<phrase
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Taken)</phrase>
</textobject>
</mediaobjectco>
</screenshot>
</para>
<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-jobmgr-1"
><para
>Hier worden alle opdrachten in de wachtrij getoond, met de toepassing die het geplaatst heeft, de huidige status, het aantal zinnen in de taak, en het huidige zinnummer. Het <guilabel
>ID van spreker</guilabel
> getal komt overeen met het <guilabel
>ID</guilabel
> getal in het <guilabel
>sprekers</guilabel
> scherm. </para
></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-2"
><para
>Met de knoppen in deze rij kunt u tekstopdrachten starten, verwijderen en pauzeren. Selecteer een taak uit bovenstaande lijst en klik op een van deze knoppen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-3"
><para
>Met de knoppen in deze rij kunt per zin vooruitspoelen of terugspoelen binnen de geselecteerde taak uit de bovenstaande lijst. (Niet alle taken bestaan uit meerdere zinnen).</para
></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-4"
><para
>Met de knoppen in deze rij kunt u de huidige tekst in het &kde; klembord laten voorlezen of een tekstbestand openen om te laten voorlezen. U kunt ook de takenlijst verversen of de spreker wijzigen. Zie <xref linkend="selecttalker"/>.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-5"
><para
>Hier verschijnt de tekst die uitgesproken wordt.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-6"
><para
>Met een klik op de <guibutton
>OK</guibutton
> knop worden alle veranderingen van de instellingen (ook die van de andere tabbladen) geactiveerd en <command
>kttsmgr</command
> wordt als pictogram in het systeemvak geplaatst. Klik op het pictogram om het venster te heropenen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-7"
><para
>Verplaats deze lijn om de grootte van de takenlijst en het <guilabel
>Huidige zin</guilabel
> veld te veranderen.</para
></callout>
</calloutlist>
</para>
<note
><para
>Het <guilabel
>Taken</guilabel
> tabblad verschijnt alleen wanneer KTTSD actief is. Om KTTSD te starten klikt u op de tab <guilabel
>Wanneer het &arts; geluidsysteem niet geïnstalleerd is, maar ALSA, GStreamer of aKode, klik op de <guilabel
>Audio</guilabel
> tab. Zie <xref linkend="audio"/>.</para
></note>
<note
><para
>Hier worden alleen teksttaken getoond en beheerd. Schermlezeruitvoer, waarschuwingen en berichten worden niet getoond. Voor meer informatie over berichten van &ktts; kijk in <xref linkend="filters"/>.</para
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Audio).</screeninfo>
<mediaobjectco>
<imageobjectco>
<areaspec units="calspair">
<area id="pt-audio-1" coords="1 1"/>
<area id="pt-audio-2" coords="1 1"/>
<area id="pt-audio-3" coords="1 1"/>
<area id="pt-audio-4" coords="1 1"/>
<area id="pt-audio-5" coords="1 1"/>
</areaspec>
<imageobject>
<imagedata fileref="audio.png" format="PNG"/>
</imageobject>
</imageobjectco>
<textobject>
<phrase
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Audio)</phrase>
</textobject>
</mediaobjectco>
</screenshot>
</para>
<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-audio-1"
><para
>Kies hier de methode van audiouitvoer. Wanneer een veld niet geselecteerd kan worden, is &ktts; zonder de ondersteuning van de geluids-plugin gecompileerd of &ktts; kan de noodzakelijke bibliotheken niet laden. </para
></callout>
<callout arearefs="pt-audio-2"
><para
>Wanneer u GStreamer of aKode geselecteerd heeft kiest u hier de methode van audiouitgang. Wanneer geen sink getoond wordt dient u er ten minste een te installeren. Heeft u ALSA geselecteerd dan kiest u hier het PCM apparaat. Zie <xref linkend="requirements"/>. </para
></callout>
<callout arearefs="pt-audio-3"
><para
>Hier kunt u de spreeksnelheid instellen. 50% is ongeveer de halve en 200% is ongeveer het dubbele van de normale spreeksnelheid. Om dit mogelijk te maken dient het hulpprogramma <command
>sox</command
> geïnstalleerd te zijn. </para
></callout>
<callout arearefs="pt-audio-4"
><para
>Wanneer dit vakje gemarkeerd is zal &ktts; tijdelijke audiobestanden (.wav bestanden) in de aangegeven map plaatsen. U kunt elke map met schrijfrechten gebruiken. Hiermee kunt u audiobestanden met tekst maken die u ook voor ander toepassingen kunt gebruiken. Deze bestanden hebben de naam in de vorm van <filename
>kttsd-J-SS</filename
>, waarbij <filename
>J</filename
> het taaknummer is en <filename
>SS</filename
> het zinnummer is. Bestaande bestanden met dezelfde naam worden verwijderd. <emphasis
>Vergeet niet dat deze functie veel opslagcapaciteit vraagt !</emphasis
> </para
></callout>
<callout arearefs="pt-audio-5"
><para
>Vergeet niet om op <guibutton
>Toepassen</guibutton
> te klikken zodat de nieuwe instellingen op het lopende &ktts;-systeem toegepast worden. </para
></callout>
</calloutlist>
</para>
<note
><para
>Er zijn twee mogelijkheden om de spreeksnelheid in &ktts; in te stellen. Veel <guilabel
>sprekers</guilabel
> hebben een instelling voor <guilabel
>snelheid</guilabel
> in hun instellingenscherm, die u met een klik op de <guibutton
>bewerken</guibutton
> knop in de <guilabel
>sprekers</guilabel
> tab kunt bereiken. De <guilabel
>snelheids</guilabel
>regelaar op de <guilabel
>audio</guilabel
> tab om de sprekersnelheid in te stellen kan altijd gebruikt worden, ook wanneer de spreker geen instelling voor snelheid heeft. Om dit mogelijk te maken dient u het hulpprogramma <command
>sox</command
> op het systeem te installeren (Debian gebruikers: <command
>apt-get install sox</command
>). Deze instelling wordt echter niet gebruikt wanneer u tekst met SSML laat uitspreken. (Zie <xref linkend="ssml"/>)</para
></note>
<note
><para
>De lijst van ALSA apparaten bevat alle ALSA PCM apparaten en plugins die in u systeem geïnstalleerd zijn. De meeste daarvan zullen niet werken. U dient zelf te onderzoeken welke wel werken. In het geval dat u het niet weet kies <guilabel
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Onderbreking)</phrase>
</textobject>
</mediaobjectco>
</screenshot>
</para>
<para
>Op dit tabblad kunt u bijzondere acties instellen, die uitgevoerd worden , wanneer de tekstopdracht onderbroken wordt door een bericht met een hogere prioriteit. Er zijn vier soorten van tekstopdrachten die &ktts; uitvoert. <itemizedlist>
<listitem
><para
>Reguliere tekst.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Berichten.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Waarschuwingen.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Schermlezeruitvoer</para
></listitem>
</itemizedlist>
</para>
<para
>Schermlezeruitvoer heeft de hoogste prioriteit. Ze heeft voorrang op alle andere opdrachten en zal alle andere opdrachten onderbreken. Nadat de schermlezer uitgespoken is, worden de andere opdrachten hervat. </para>
<para
>Waarschuwingen hebben een lagere prioriteit. Het is voorbehouden voor belangrijke berichten zoals "Processor wordt te heet". Een waarschuwing onderbreekt berichten en reguliere tekstuitvoer. Deze opdrachten worden na het uitspreken van de waarschuwing weer hervat.</para>
<para
>Berichten hebben een lagere prioriteit. Een bericht onderbreekt reguliere tekst uitvoer. &kmouth; bijvoorbeeld is een toepassing die berichten voorleest. Wanner u bijvoorbeeld een lange tekst van een webpagina laat voorlezen, kunt u iemand die op dat moment binnenkomt door &kmouth; laten begroeten.</para>
<para
>Alle vier de soorten van opdrachten worden na elkaar uitgevoerd, behalve schermlezeruitvoer. Wanneer een toepassing een schermlezeruitvoer begint, terwijl &ktts; er een voorleest, wordt deze uitvoer gestopt.</para>
<para
>Wanneer een tekstopdracht door een bericht, waarschuwing of schermlezeruitvoer onderbroken wordt, zal &ktts; de geluidsuitvoer in de afspeellijst plaatsen.</para>
<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-interruption-1"
><para
>Deze tekst wordt uitgesproken wanneer een reguliere tekstopdracht onderbroken wordt.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-interruption-2"
><para
>Dit geluidsbestand wordt altijd afgespeeld wanneer een reguliere tekstopdracht onderbroken wordt. Wanneer <guilabel
>voorgeluid</guilabel
> en <guilabel
>voormelding</guilabel
> ingesteld en actief zijn, wordt het <guilabel
>voorgeluid</guilabel
> afgespeeld en daarna de <guilabel
>voormelding</guilabel
> uitgesproken.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-interruption-3"
><para
>Deze tekst wordt uitgesproken wanneer een onderbroken tekstopdracht hervat wordt.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-interruption-4"
><para
>Dit geluidsbestand wordt afgespeeld wanneer een onderbroken tekstopdracht hervat wordt.</para
></callout>
</calloutlist>
</para>
<note
><para
>De instellingen op dit tabblad gelden alleen maar voor reguliere tekstopdrachten. Voor berichten, waarschuwingen en schermlezeruitvoer zijn er geen speciale acties die uitgevoerd worden wanneer deze onderbroken worden door een bericht met hogere voorrang.</para
>In &konqueror;, de webbrowser van &kde;, kunt u de tekst van de getoonde webpagina laten voorlezen. Kontroleer eerst of &ktts; actief is. Markeer de tekst die voorgelezen moet worden, en kies dan in het hoofdmenu <menuchoice
> <guisubmenu
>Hulpmiddelen</guisubmenu
> <guisubmenu
>Tekst uitspreken</guisubmenu
> </menuchoice
><action
>.Na een korte tijd begint het voorlezen.</action
> </para>
<tip
><para
>Het is bijna altijd zinvol om de tekst op een webpagina, die u wilt laten voorlezen, te selecteren. Wanneer u deze niet selecteert worden ook de &HTML; koppen en ander onzichtbare markeringen voorgelezen.</para
>Het voorlezen van tekst in de tekstbewerker &kate;.</title>
<para
>In &kate;, de geavanceerde tekstbewerker van &kde;, kunt u de getoonde tekst laten voorlezen. Kontroleer eerst of &ktts; actief is. Markeer de tekst die voorgelezen moet worden, en kies dan in het hoofdmenu <menuchoice
> <guisubmenu
>Hulpmiddelen</guisubmenu
> <guisubmenu
>Tekst uitspreken</guisubmenu
> </menuchoice
>. <action
>. Na een korte tijd begint het voorlezen.</action
> </para>
<tip
><para
>Wanneer u de tekst niet selecteert, wordt het gehele bestand voorgelezen.</para
></tip>
<tip
><para
>Dit werkt ook wanneer &kate; in een andere toepassing aangeroepen wordt, zoals in &konqueror; of in &quanta;.</para
>KNotify is het berichtensysteem van &kde;, dat u waarschuwt voor gebeurtenissen die u in het &kde; systeem ingesteld heeft. U kunt de tekst van deze berichten door &ktts; laten voorlezen. </para>
<para
>In &konversation;, de IRC toepassing van &kde;, kunt u verschillende soorten van berichten instellen. U kunt &konversation; bijvoorbeeld zo instellen, dat u een bericht krijgt wanneer in een IRC kanaal een bericht verschijnt waarin u bijnaam voorkomt. Met &ktts; kunt u dan dit IRC bericht laten voorlezen.</para>
<para
>In het algemeen geldt dat als een &kde; toepassing KNotify ondersteund, zal er in een <guilabel
>Notificaties</guilabel
> menu verschijnen in het <guilabel
>Instellingen</guilabel
> menu van deze toepassing. De instellingen van KNotify kunnen voor elke toepassing verschillend zijn.</para>
<para
>Om door &ktts; KNotify berichten voor laten lezen, start u <command
>kttsmgr</command
> en klik op <guilabel
>Notificaties</guilabel
>. Het tabblad <guilabel
>Notificaties</guilabel
> verschijnt.</para>
<para>
<screenshot>
<screeninfo
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Notificaties).</screeninfo>
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Notificaties)</phrase>
</textobject>
</mediaobjectco>
</screenshot>
</para>
<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-notify-1"
><para
>Markeer dit vakje , om het voorlezen van &kde; berichten in te schakelen. Wanner dit vakje niet gemarkeerd is, zijn de overige instellingen niet actief en &ktts; leest geen berichten voor.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-notify-2"
><para
>Wanneer dit vakje gemarkeerd is worden berichten, waarbij een geluid afgespeeld wordt, niet door &ktts; voorgelezen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-notify-3"
><para
>Gebruik deze knoppen om gebeurtenissen in de lijst toe te voegen of te verwijderen. Wanneer u op de <guibutton
>Toevoegen</guibutton
>knop klikt verschijnt er een venster waarin u kiest welke toepassing en gebeurtenis aan de lijst worden toegevoegd. </para
></callout>
<callout arearefs="pt-notify-4"
><para
>Deze gebeurtenis leest de berichten voor, die &konversation; verzendt, wanneer iemand in een IRC bericht u bijnaam vermeldt. </para
></callout>
<callout arearefs="pt-notify-5"
><para
>Alle andere gebeurtenissen, die van &konversation; komen, worden door &ktts; genegeerd.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-notify-6"
><para
>Alle gebeurtenissen die niet in deze lijst staan worden door &ktts; genegeerd.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-notify-7"
><para
>Gebruik dit keuzeveld om in te stellen wat &ktts; moet doen, wanneer een gebeurtenis ontvangen wordt. U heeft de volgende mogelijkheden:</para>
<para>
<variablelist>
<varlistentry>
<term
>Gebeurtenisnaam uitspreken</term>
<listitem
><para
>Spreekt de naam van de gebeurtenis uit die in de gebeurtenislijst staat.</para
></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
>Notificatiebericht uitspreken</term>
<listitem
><para
>Spreekt het bericht uit zoals het door de toepassing gemaakt wordt.</para
></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
>Notificatie niet uitspeken</term>
<listitem
><para
>Spreekt het bericht niet uit.</para
></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
>Aangepaste tekst uitspreken</term>
<listitem
><para
>Spreekt de tekst uit, die u in het rechter veld opgeeft.</para
></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
</para>
</callout>
<callout arearefs="pt-notify-8"
><para
>Wanneer u <guilabel
>Aangepaste tekst uitspreken</guilabel
> gekozen heeft, geeft u hier de gewenste tekst op. In de tekst kunt u de volgende vervangende tekenreeks opnemen:</para>
<para>
<variablelist>
<varlistentry>
<term
>%e</term>
<listitem
><para
>De naam van de gebeurtenis</para
></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
>%a</term>
<listitem
><para
>De naam van de toepassing die de gebeurtenis verstuurd heeft</para
></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
>%m</term>
<listitem
><para
>Het bericht, die de toepassing verstuurd heeft</para
></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
</para>
</callout>
<callout arearefs="pt-notify-9"
><para
>Test het bericht door hier te klikken.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-notify-10"
><para
>U kunt hier de attributen van de gewenste spreker opgeven. <command
><userinput
>Standaard</userinput
></command
> zal de bovenste spreker uit het <guilabel
>Sprekers</guilabel
> tabblad gebruiken. Zie ook <xref linkend="selecttalker"/>. </para
></callout>
</calloutlist>
</para>
<para
>Er zijn drie niveau's voor gebeurtenissen. Is er voor een bepaalde gebeurtenis in een specifieke toepassing een actie gespecificeerd, dan wordt deze actie uitgevoerd.Anders wordt de actie uitgevoerd die voor alle overige gebeurtenissen in die toepassing gespecificeerd is. Als laatste komt de actie die voor alle andere gebeurtenissen gespecificeerd is onder <guilabel
>Standaard (alle andere gebeurtenissen)</guilabel
> in aanmerking.</para>
<para
>De gebeurtenis <guilabel
>alle notificaties</guilabel
> voor de toepassing <guilabel
>Standaard (alle andere gebeurtenissen)</guilabel
> mag niet uit de lijst verwijderd worden. Voor deze gebeurtenis kunt u uit de volgende notificatie kiezen:</para>
<variablelist>
<varlistentry>
<term
>geen</term>
<listitem
><para
>Er wordt niets voorgelezen</para
></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
>notificatiedialogen</term>
<listitem
><para
>Notificaties die een dialoogvenster laten zien, en een bevestiging verwachten, worden voorgelezen.</para
></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
>passieve informatievensters</term>
<listitem
><para
>Notificaties die een passieve dialoogvenster laten zien, en automatisch verdwijnen na een zekere tijd, worden voorgelezen.</para
></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
>notificatiedialogen en passieve informatievensters</term>
<listitem
><para
>Notificaties die op het scherm verschijnen, passief of niet passief, worden voorgelezen. </para
></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
>alle notificaties</term>
<listitem
><para
>Alle notificaties , ook degene die niet op het scherm verschijnen, worden voorgelezen.</para
></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
<tip
><para
>Tekstvervangerfilters bieden in &ktts; een goede oplossing om een verkeerde klemtoon of een fout bericht te corrigeren. Het <filename
>kmail.xml</filename
> bestand, die met &ktts; geleverd wordt, is een goed voorbeeld. Het verwijdert de <command
>br</command
> en <command
>b</command
> elementen uit de &kmail; notificatieberichten en het verwijdert ook de <command
>/local/inbox</command
> uitdrukkingen, dit zal in de meeste gevallen geen problemen geven. Zie ook <xref linkend="stringreplacer"/>. </para
></tip>
<para
>Gebruik de <guibutton
>Opslaan</guibutton
> knop om de notificatie instellingen in een bestand te bewaren. Gebruik de <guibutton
>Laden</guibutton
> knop om de notificatie instellingen uit een bestand te laden. De geladen gebeurtenissen worden met de reeds aanwezigen gebeurtenissen samengevoegd. Wanner u met een lege lijst wilt beginnen, klikt u op.<guibutton
>Wissen</guibutton
> knop. Alle gebeurtenissen behalve <guilabel
>alle notificaties</guilabel
> zullen gewist worden.</para>
<note
><para
>Vergeet niet om op <guibutton
>Toepassen</guibutton
> of <guibutton
>OK</guibutton
> knop te klikken om u nieuwe instellingen te activeren en te bewaren.</para
>De Speech Synthesis Markup Language (SSML) is een W3C-standaard, om tekst voor spraakuitvoer te markeren. Deze standaard bevat tags om stemmen, spreeksnelheid, volume, geslacht en toonhoogte te besturen. Het bevat ook tags hoe woorden uitgesproken worden, bijvoorbeeld afkortingen. SSML is onderdeel van de VoiceXML-specifikatie, die ook een W3C-standaard is.</para>
<para
>Op dit moment ondersteunt &ktts; SSML gedeeltelijk en alleen met de basisonderdelen. De volgende beperkingen gelden:</para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>Werkt alleen met de Festival Interactive en Hadifix spraaksynthesizers.</para
></listitem>
<listitem
><para
>U dient de <command
>rab_diphone</command
> stem (Britse man) te instaleren, daar deze de standaardstem is, die Festival bij de uitvoer van SSML gebruikt.</para
></listitem>
<listitem
><para
>De <guilabel
>Snelheid</guilabel
> instelling op het tabblad <guilabel
>Audio</guilabel
> wordt genegeerd, wanneer u tekst die SSML bevat laat voorlezen.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Wanneer de <guilabel
>snelheid</guilabel
> of de <guilabel
>toonhoogte</guilabel
> regelaar in het Festival sprekersinstellingenscherm niet op 100% staan , wordt de SSML tekst monotoom uitgespoken.</para
></listitem>
</itemizedlist>
<para
>Met de volgende tekstvoorbeelden kunt u met SSML experimenteren.</para>
<programlisting
><![CDATA[
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE speak PUBLIC "-//W3C//DTD SYNTHESIS 1.0//EN"
>Filters zijn een van de geavanceerde mogelijkheden van &ktts;. Voor de normale werking van &ktts; zijn ze niet nodig.</para>
<para
>In filters wordt de tekst voorbewerkt, voordat die naar de spraaksynthesizer gestuurd wordt. Ze zijn handig voor het verbeteren van spraakuitvoer, om verkeerd uitgesproken woorden of afkortingen te vervangen, een passende taal en spreker te kiezen of om bepaalde beperkingen van spraaksynthesizers en hun stemmen te vervangen.</para>
>Om te begrijpen hoe filters werken, is het belangrijk te weten, hoe &ktts; met tekst omgaat. &ktts; kent vier soorten van tekst.</para>
<para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>Schermlezeruitvoer</para
></listitem>
<listitem
><para
>Waarschuwingen.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Berichten</para
></listitem>
<listitem
><para
>Tekst opdrachten</para
></listitem>
</itemizedlist>
</para>
<para
>Het soort wordt door de toepassing bepaald, die de tekst naar &ktts; verstuurt.</para>
<para
>Schermlezeruitvoer heeft de hoogste prioriteit. Ze heeft voorrang op alle andere opdrachten en zal alle andere opdrachten onderbreken. Nadat de schermlezer uitgespoken is, worden de andere opdrachten hervat. </para>
<para
>Waarschuwingen hebben een lagere prioriteit. Het is voorbehouden voor belangrijke berichten zoals "Processor wordt te heet". Een waarschuwing onderbreekt berichten en reguliere tekstuitvoer. Deze opdrachten worden na het uitspreken van de waarschuwing weer hervat.</para>
<para
>Berichten hebben een lagere prioriteit. Een bericht onderbreekt reguliere tekst uitvoer. &kmouth; bijvoorbeeld is een toepassing die berichten voorleest. Wanner u bijvoorbeeld een lange tekst van een webpagina laat voorlezen, kunt u iemand die op dat moment binnenkomt door &kmouth; laten begroeten. &kde; notificaties zijn ook berichten (zie ook <xref linkend="knotify"/>).</para>
<para
>De rest zijn gewone tekstopdrachten. Elke opdracht die u vanaf de <guilabel
>Taken</guilabel
> tab aanroept is een tekstopdracht. KSayit is bijvoorbeeld een toepassing die tekstopdrachten gebruikt. Tekstopdrachten zijn bedoeld voor langere tekstuitvoer, die niet belangrijk zijn.</para>
<para
>Alle vier de soorten van opdrachten worden na elkaar uitgevoerd, behalve schermlezeruitvoer. Wanneer een toepassing een schermlezeruitvoer begint, terwijl &ktts; er een voorleest, wordt deze uitvoer gestopt.</para>
>Als eerst dient u te weten dat filters nooit op schermlezeruitvoer worden toegepast. Ze worden toegepast op waarschuwingen, berichten en tekstopdrachten, en ook op &kde; notificaties (KNotify).</para>
<para
>Er zijn twee soorten van filters -- normale filters en zingrensdetectie (SBD) filters. SBD's verdelen tekst in individuele zinnen. Daardoor kan &ktts; eerder binnen met voorlezen omdat alleen de eerste zin bewerkt dient te worden en niet de gehele tekst. Het maakt ook mogelijk om in het <guilabel
>Taken</guilabel
> tabblad per zin vooruit- en terugspringen of pauzeren en stoppen, ook wanneer de spraaksynthesizer dit niet direct ondersteunt. </para>
<para
>Normale filters bewerken de tekst en geven het aan het volgende filter door. Op dit moment zijn er drie soorten van filters. </para>
<para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>Tekstvervangers.</para
></listitem>
<listitem
><para
>&XML; omzetters.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Spreker kiezers</para
></listitem>
</itemizedlist>
</para>
<note
><para
>Filters worden geïmplementeerd door een plugin architectuur te gebruiken. In de toekomst zullen er meer soorten van filters komen.</para
></note>
<para
>Tekstvervangerfilters vervangen een deel van een tekst door andere tekst. De te vervangen delen kunt u als woorden of als reguliere expressies opgeven. &ktts; komt met vooringestelde tekenreeks vervangende filters voor het voorlezen van afkortingen, het voorlezen van chat smileys zoals ":-)", of het omzetten van notificatie berichten van &konversation; of &kmail; in een beter verstaanbare vorm. </para>
<para
>&XML; vertalers gebruiken een &XML; Style Language - Transforms (XSLT) bestand om &XML; van het ene formaat in het andere formaat te converteren. &ktts; komt met enige XSLT bestanden om &XHTML; in SSML te converteren. </para>
<para
>Met sprekerkiezer filters kunt u opdrachten afhankelijk van de inhoud van de tekst of afhankelijk van de toepassing, die de tekst aan &ktts; verstuurd heeft, naar een spreker sturen. Wanneer u bijvoorbeeld een vrouwelijke stem ingesteld heeft op het <guilabel
>Sprekers</guilabel
> tabblad, Kunt u tekst, die van KSayit komt, naar die spreker sturen. Zie <xref linkend="configure-plugin"/>. </para>
<para
>Elke van dit soort filters heeft instelbare parameters die bepalen of het filter op de uit te spreken tekst toegepast zal worden. Wanneer het filter niet toegepast wordt, zal het de tekst onveranderd aan het volgende filter doorgeven.</para>
<para
>Wanneer een tekstopdracht, bericht, waarschuwing of een &kde; notificatie bericht aan &ktts; doorgeven wordt, wordt het door alle actieve filters bewerkt die in het onderstaande scherm ingesteld zijn. De volgorde is van boven naar beneden. Na het bewerken door de normale filters, die in de bovenste helft van het scherm getoond worden, worden de tekstopdrachten door de <guilabel
>zingrensdetectie</guilabel
> (SBD) filters bewerkt. (&kde; notificaties, waarschuwingen en berichten worden nooit door SBD filters bewerkt.) In tegenstelling tot normale filters zal het eerste SBD filter, die de tekst verandert, het verder bewerken door filters onmogelijk maken. </para>
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Filters).</screeninfo>
<mediaobjectco>
<imageobjectco>
<areaspec units="calspair">
<area id="pt-filters-1" coords="1 1"/>
<area id="pt-filters-2" coords="1 1"/>
<area id="pt-filters-3" coords="1 1"/>
<area id="pt-filters-4" coords="1 1"/>
<area id="pt-filters-5" coords="1 1"/>
<area id="pt-filters-6" coords="1 1"/>
<area id="pt-filters-7" coords="1 1"/>
<area id="pt-filters-8" coords="1 1"/>
</areaspec>
<imageobject>
<imagedata fileref="filters.png" format="PNG"/>
</imageobject>
</imageobjectco>
<textobject>
<phrase
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Filters)</phrase>
</textobject>
</mediaobjectco>
</screenshot>
</para>
<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-filters-1"
><para
>Dit is de lijst van ingestelde normale filters. Wanneer het niet aangekruist is, is het filter niet actief en zal het niet gebruikt worden. De filters worden van boven naar beneden doorlopen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-filters-2"
><para
>Klik hier om een nieuw filter toe te voegen. Na het kiezen van het soort van filter krijgt u een van de onderstaande filterinstellingenschermen te zien.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-filters-3"
><para
>Klik hier om een filter te verwijderen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-filters-4"
><para
>Klik hier om de instellingen van een filter te veranderen. Er zal nu een van onderstaand filterinstellingenschermen verschijnen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-filters-5"
><para
>Klik op deze knoppen om een filter in de lijst naar boven of beneden verplaatsen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-filters-6"
><para
>Dit zijn de zingrensdetectie filters. Bij de eerste start van &ktts;, wordt automatisch een standaard zingrensdetectie filter ingesteld. U kunt de instellingen van dit filter veranderen of andere filters toevoegen. Het wordt niet geadviseerd voor beginners om dit te doen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-filters-7"
><para
>Met deze knop kunt u zingrensdetectiefilters toevoegen, verwijderen, bewerken of hun volgorde veranderen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-filters-8"
><para
>Klik hier anders worden u instellingen niet toegepast.</para
>Voor het instellen van tekstvervangerfilters dient u een lijst van woorden of reguliere expressies te maken die vergeleken worden. Wanneer deze in de tekst gevonden worden, worden ze vervangen door een vervangende tekst die u opgeeft. Het vergelijken is hoofdletterongevoelig.</para>
>Geef het filter een naam. U kunt elke naam gebruiken zolang die maar niet hetzelfde is als de andere filters.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-2"
><para
>Dit is de lijst van woorden en reguliere expressies. Het filter zoekt naar overeenkomst op elke tekenreeks die in de <guilabel
>Overeenkomst</guilabel
> kolom voorkomt, en vervangt deze met overeenkomstige tekenreeks uit de <guilabel
>Vervangen door</guilabel
> kolom. De lijst wordt van boven naar beneden doorlopen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-3"
><para
>Klik hier om een woord of reguliere expressie aan de lijst toe te voegen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-4"
><para
>Klik hier om het gemarkeerde woord of de reguliere expressie naar boven of beneden te verschuiven.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-5"
><para
>Klik hier om het gemarkeerde woord of de reguliere expressie in de lijst te bewerken.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-6"
><para
>Klik hier om het gemarkeerde woord of de reguliere expressie uit de lijst te verwijderen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-7"
><para
>Gebruik deze knoppen om een lijst met woorden of reguliere expressies uit een bestand te laden, de huidige lijst naar een bestand te bewaren of te verwijderen. Wanneer u een lijst uit een bestand laadt, worden de items in het bestand onderaan de lijst toegevoegd.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-8"
><para
>Is hier een taal opgegeven, wordt het filter alleen toepepast, wanneer de spreker voor de tekstopdracht een van de hier aangegeven talen spreekt. Gebruik deze knop om een lijst van talen te laten verschijnen. U kunt meerdere talen kiezen door tijdens het klikken ook de <keycap
>&Ctrl;</keycap
> toets ingedrukt te houden.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-9"
><para
>Is hier een waarde ingegeven, wordt het filter alleen toegepast, wanneer de tekst van een van de opgegeven toepassingen komt. U kunt meerdere toepassing opgeven, gescheiden door komma's. Bijvoorbeeld: <command
><userinput
>konversation,kmail</userinput
></command
></para>
<tip
><para
>U kunt het <guilabel
>Programma-id</guilabel
> van het uitvoerende programma ontdekken door door middel van het <command
>&kdcop;</command
> programma. Het &DCOP; dient u weg te laten. Wanneer bijvoorbeeld &kdcop; het Programma-id <command
>kopete-3432</command
> laat zien, dient u alleen <command
><userinput
>kopete</userinput
></command
> op te geven.</para
></tip
></callout>
</calloutlist>
</para>
<para
>Het tekstvervangerfilter wordt alleen dan op de tekst toegepast, wanneer aan alle voorwaarden in het veld <guilabel
>Dit filter toepassen wanneer</guilabel
> is voldaan. Wanneer alle velden leeg zijn, wordt het filter op alle tekst toegepast.</para>
<para
>Het vergelijken is hoofdletterongevoelig.</para>
<para
>Bij het vergelijken van woorden gebruikt het tekstvervangerfilter een reguliere expressie in de vorm <command
>\s<userinput
>woord</userinput
>\s</command
>. De woorden moeten dus aan beide kanten gescheiden zijn door een spatie.</para>
<para
>Een handleiding over het schrijven van reguliere expressies valt buiten het doel van dit handboek. Wanneer de &kde; reguliere expressie editor (kregexpeditor) geïnstalleerd is, is er in het <guilabel
>Toevoegen</guilabel
> of <guilabel
>Bewerken</guilabel
> scherm een knop die u helpt bij het maken van reguliere uitdrukkingen. De &kde; reguliere uitdrukkingen editor vindt u in het <command
>&ktts; wordt geleverd met een aantal woordenlijst bestanden, onder andere een lijst met smiley's zoals ":-)", enige afkortingen die in IRC of chatprogramma's gebruikt worden en een lijst van andere afkortingen. Er is ook een lijst met speciale tekens waarmee de huidige Poolse festivalstem problemen heeft. Wanneer u zelf een woordenlijst maakt, kunt u deze met de <guilabel
>Opslaan</guilabel
> knop in een bestand bewaren en aan het &ktts;-team opsturen, die het dan in de volgende versie opnemen.</para>
>&XML;-omvormerfilters gebruiken XSLT bestanden om &XML; van het ene formaat in het andere formaat te transformeren. XSLT (&XML; Style Language - Transforms) is een W3C-standaard voor dit soort omvormingen. Het kan alleen op &XML; toegepast worden die helemaal aan deze standaard voldoen. Het hulpprogramma <command
>Geef het filter een naam. U kunt elke naam gebruiken zolang die maar niet hetzelfde is als de andere filters.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-2"
><para
>Geef het volledige pad naar een bestaande XSLT bestand, die voor de omvorming gebruikt wordt.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-3"
><para
>Geef het pad naar het hulpprogramma <command
>xsltproc</command
> op. Wanneer xsltproc door de omgevingsvariabele Path bereikbaar is, kan volstaan worden met enkel <command
><userinput
>xsltproc</userinput
></command
>.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-4"
><para
>Wanneer hier een waarde opgegeven is, zal het filter alleen dan op een &XML;-bestand toegepast worden wanneer het aan het opgegeven hoofdelement voldoet of een <command
><![CDATA[<!DOCTYPE]]></command
> specificatie heeft die met de opgegeven tekst begint. Bijvoorbeeld: <command
><userinput
>html</userinput
></command
> in het invoerveld <guilabel
>DOCTYPE</guilabel
> komt overeen met <command
><![CDATA[<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"
>]]></command
>. </para
></callout>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-5"
><para
>Is hier een waarde ingegeven, wordt het filter alleen toegepast, wanneer de tekst van een van de opgegeven toepassingen komt. U kunt meerdere toepassing opgeven, gescheiden door komma's. Bijvoorbeeld: <command
><userinput
>konversation,kmail</userinput
></command
></para>
<tip
><para
>U kunt het <guilabel
>Programma-id</guilabel
> van het uitvoerende programma ontdekken door door middel van het <command
>&kdcop;</command
> programma. Het &DCOP; dient u weg te laten. Wanneer bijvoorbeeld &kdcop; het Programma-id <command
>kopete-3432</command
> laat zien, dient u alleen <command
><userinput
>kopete</userinput
></command
> op te geven.</para
></tip
></callout>
</calloutlist>
</para>
<para
>Het &XML;-omvormerfilter wordt alleen dan op deze tekst toepepast wanneer het voldoet aan het opgegeven hoofdelement of het DOCTYPE en het programma-id, die in het <guilabel
>Dit filter toepassen wanneer</guilabel
> invoerveld opgegeven zijn. Als een item in dit veld leeg is, zal de test niet uitgevoerd worden. Wanneer alle items leeg zijn zal het filter op elke tekst toepepast worden. U dient echter tenminste een veld in te vullen daar de meeste tekstopdrachten niet in het &XML; formaat zijn.</para>
>Met een sprekerkiezerfilter kunt u tekst aan een gewenste spreker doorgeven, die op de <guilabel
>Sprekers</guilabel
> tab ingesteld is, of aan een spreker met bepaalde attributen.U kunt bijvoorbeeld opgeven, dat een tekst die van <command
>kmail</command
> komt door een vrouwelijke stem voorgelezen wordt.</para>
<para
>Voordat &ktts; een tekst aan een van de filters doorgeeft, kiest het een spreker om deze tekst uit te spreken. De gekozen spreker wordt gebaseerd door de sprekerattributen die bepaald worden door de toepassing die de tekst naar &ktts; stuurt en de eigenschappen van de sprekers die u in de <guilabel
>Sprekers</guilabel
> tab ingesteld heeft. Met het sprekerkiezerfilter kunt u de gekozen spreker vervangen. </para>
>Geef het filter een naam. U kunt elke naam gebruiken zolang die maar niet hetzelfde is als de andere filters.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-2"
><para
>Wanneer hier een waarde opgegeven is, zal het filter alleen dan toegepast worden, wanneer de tekst de opgegeven reguliere expressie bevat. Wanneer op uw systeem de &kde; reguliere expressie editor (kregexpeditor) geïnstalleerd is, kunt u deze door een klik op de knop ... starten om u te helpen bij het opgeven van de reguliere expressie.</para>
<tip
><para
>Om een snelere verwerking te verkrijgen, dient u te proberen de reguliere expressie aan het begin van de tekenreeks te "koppelen". Met andere woorden, begin de reguliere expressie met <command
><userinput
><![CDATA[^]]></userinput
></command
>.</para
></tip
></callout>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-3"
><para
>Is hier een waarde ingegeven, wordt het filter alleen toegepast, wanneer de tekst van een van de opgegeven toepassingen komt. U kunt meerdere toepassing opgeven, gescheiden door komma's. Bijvoorbeeld: <command
><userinput
>konversation,kmail</userinput
></command
></para>
<tip
><para
>U kunt het <guilabel
>Programma-id</guilabel
> van het uitvoerende programma ontdekken door door middel van het <command
>&kdcop;</command
> programma. Het &DCOP; dient u weg te laten. Wanneer bijvoorbeeld &kdcop; het Programma-id <command
>kopete-3432</command
> laat zien, dient u alleen <command
><userinput
>kopete</userinput
></command
> op te geven.</para
></tip
></callout>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-4"
><para
>Geef hier de attributen van de door u gewenste spreker op. Wanneer de tekst aan de hierboven getoonde filtervoorwaarde voldoet, wordt een spreker gekozen die het beste aan de gewenste voorwaarde voldoet. Klik op de rechter knop om het <guilabel
>Spreker selecteren</guilabel
> scherm te laten verschijnen. Zie <xref linkend="selecttalker"/>.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-5"
><para
>Gebruik deze knoppen om u sprekerkiezerinstellingen te bewaren, instellingen uit een bestand te laden, of alle instellingen te wissen.</para
></callout>
</calloutlist>
</para>
<para
>Het sprekerkiezerfilter wordt alleen dan op de tekst toepepast wanneer het voldoet aan het opgegeven waarde in het <guilabel
>Dit filter toepassen wanneer </guilabel
> veld. U dient echter tenminste een van de velden in te vullen.</para>
<para
>De eenvoudigste manier om het instellen van de sprekerkiezer te leren is door te experimenteren. Schakel de sprekerkiezer uit en geef enige tekst op om voor te lezen. Kijk op de <guilabel
>Taken</guilabel
> tab welke spreker &ktts; kiest. Klik op de <guibutton
>Spreker wijzigen</guibutton
> knop, geef enige attributen op en probeer het opnieuw om bekijken hoe de keuze beïnvloed wordt. U dient natuurlijk meerdere sprekers te configureren, daar anders het filter niets kan kiezen.</para>
>Het instellen van zingrensdetectiefilters </title>
<para
>Zingrensdetectiefilters ontleedt de tekst in individuele zinnen. Dit is belangrijk omdat</para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>&ktts; eerder kan beginnen met het voorlezen, daar alleen de eerste zin bewerkt dient te worden en niet de gehele tekst, en</para
></listitem>
<listitem
><para
>Het mogelijk is om in de <guilabel
>Taken</guilabel
> tab per zin vooruit en terug te spoelen, en</para
></listitem>
<listitem
><para
>Het mogelijk is om in de <guilabel
>Taken</guilabel
> tab te pauzeren of te stoppen zelfs wanneer de spraaksynthesizer deze mogelijkheid niet heeft.</para
></listitem>
</itemizedlist>
<para
>Daarom wordt de standaard zinsgrensdetectiefilter automatisch ingesteld wanneer u <command
>kttsmgr</command
> de eerste keer opstart. Het kan niet uitgeschakeld worden, alleen verwijderd worden. Verander niets aan dit filter, alleen wanneer u weet wat u doet.</para>
<para
>U kunt echter extra SBD filters toevoegen om bepaalde problemen op te lossen. De Poolse festivalstem van februari 2005 heeft bijvoorbeeld de irritante eigenschap om de zinpunctuatie uit te spreken. Dit probleem kunt u niet oplossen door een tekstvervangerfilter te gebruiken, die deze zinpunctuatie verwijdert, omdat dan het standaard SBD filter geen zinnen meer herkent. Daartoe kunt u een veranderde versie van de standaard SBD filter gebruiken, die de zinnen herkent en tegelijkertijd de zinpunctuatie verwijdert. Om dit te doen voegt u een SBD filter toe en gebruikt u de <guibutton
>Laden</guibutton
> knop om het meegeleverde <filename
>polish_festival_sbdrc</filename
> bestand te laden.</para>
<para
>SBD filters werken door het vergelijken op een zineinde reguliere expressie en het invoegen van een tabteken (decimaalcode 8) aan het einde van de zin. (alle tabtekens worden automatisch uit de tekst verwijderd voordat het filteren begint.) Merk op dat het standaard zingrensdetectiefilter de zinpunctuatie laat staan. </para>
<para
>SBD filters worden nooit op &kde; notificatieberichten (knotify), waarschuwingen, berichten of schermlezeruitvoer toegepast.</para>
<para
>Wanneer u per ongeluk het standaard zinsgrensdetectiefilter verwijderd heeft, kunt u deze terugkrijgen door het laden van het <filename
> tab een aantal sprekers configureren. Zie <xref linkend="configure-plugin"/>. Wanneer een toepassing tekst naar &ktts; stuurt, kan deze ook de gewenste attributen van de spreker meegeven. &ktts; kiest uit de lijst van geconfigureerde sprekers de best bijpassende spreker uit die aan de wens van de toepassing voldoet. Zo kan bijvoorbeeld een toepassing een vrouwelijke Engelse stem vragen om de tekst uit te spreken. Is er een Engelse spreker met een vrouwelijke stem geconfigureerd, dan wordt deze gebruikt. Zijn er alleen maar mannelijke sprekers voor de Engelse taal geconfigureerd, dan wordt een van deze gebruikt. Wordt er door de toepassing geen eigenschappen meegegeven, dan wordt de bovenste spreker uit de lijst op het <guilabel
>Sprekers</guilabel
> tabblad gebruikt.</para>
<para
>Wanneer een toepassing de attributen van de gewenste spreker opgeeft, kan ze bepaalde eigenschappen als "voorkeur" markeren. Zo kan bijvoorbeeld een toepassing opgeven dat een luide vrouwelijke stem gewenst is en daarbij de eigenschap luid "voorrang" heeft boven de eigenschap vrouwelijk. Is er een zachte vrouwelijke en een luide mannelijke stem geconfigureerd, dan kiest &ktts; de luide mannelijke stem uit. Omdat de eigenschap "taal" een kritische parameter is bij het verstaanbaar maken van tekst, is het altijd een "voorkeur" eigenschap.</para>
<para
>Op het <guilabel
>Spreker selecteren</guilabel
> scherm kunt u de sprekerinstellingen van de toepassing vervangen. Het scherm zal verschijnen</para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>wanneer u op de <guibutton
>Spreker wijzigen</guibutton
> knop in het <guilabel
> Taken</guilabel
> tabblad klikt, of</para
></listitem>
<listitem
><para
>wanneer u op de <guilabel
>Spreker</guilabel
> knop klikt in het <guilabel
>Filterinstellingen</guilabel
> dialoogvenster voor Spreker keizen filter, of</para
>Het scherm geeft drie mogelijkheden om de gewenste sprekerattributen op te geven.</para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>Gebruik de standaard spreker (de bovenste in de <guilabel
>Sprekers</guilabel
> tab). Met andere woorden, geen sprekerattributen worden opgegeven.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Gebruik de best bijpassende spreker die een of meerdere van de opgegeven attributen heeft .</para
></listitem>
<listitem
><para
>Gebruik de best bijpassende spreker die alle attributen van een ingestelde spreker heeft. Wanneer u de instellingen van de sprekers niet wist of wijzigt, zal &ktts; deze spreker uitkiezen. Anders kiest &ktts; de spreker, die het beste bij de oorspronkelijk ingestelde eigenschappen past.</para
></listitem>
</itemizedlist>
<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-selecttalker-1"
><para
>Kies de methode van opgeven van de gewenste sprekerattributen door op een van deze keuzerondjes te klikken.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-selecttalker-2"
><para
>Kies hier de attributen van de gewenste spreker. Laat een attribuut leeg wanneer u deze niet belangrijk vindt.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-selecttalker-3"
><para
>Markeer dit veld wanneer u wenst dat deze attribuut "voorkeur" heeft boven andere attributen. Het is mogelijk om meer dan een veld te markeren.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-selecttalker-4"
><para
> Aangezien de taal altijd een kritische factor is om spraak verstaanbaar te maken, is het altijd een attribuut met voorkeur. Deze attribuut wordt zelden gebruikt. U kunt deze taal attribuut gebruiken wanneer u weet dat een specifieke toepassing een andere taal gebruikt dan in u desktop ingesteld is.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-selecttalker-5"
><para
>Dit is de lijst van sprekersdie in &ktts; geconfigureerd zijn. Wanneer u er een uitkiest. neemt u in principe alle attributen van deze spreker over. Wanneer de spreker bij het uitspreken van de tekst geconfigureerd is, zal deze ook gekozen worden. Wordt deze spreker daarna verwijderd, of zijn instellingen gewijzigd, dan kan het zijn dat deze spreker niet meer gekozen wordt. De spreker met de attributen die het meest met de originele attributen overeenkomt wordt gekozen.</para
></callout>
</calloutlist>
</para>
<para
>De <guilabel
>Taal</guilabel
> attribuut verdient speciale aandacht, daar tekst, wanneer het door een spreker voorgelezen wordt, wiens taal afwijkt van de taal van de tekst, waarschijnlijk onverstaanbaar wordt. Daarom is taal automatisch een "voorrang" attribuut. Wanneer u een taal kiest, wordt deze gebruikt, maar wanneer u dit veld leeg laat, wordt de bestaande taalinstelling gebruikt. Wanneer een toepassing, die de tekst naar &ktts; stuurt, geen taal specificeert, kiest &ktts; de taal van de bovenste spreker in de lijst in de <guilabel
>Sprekers</guilabel
> tab. Met andere woorden: er wordt aangenomen, dat de bovenste spreker in de lijst de taal van u desktop spreekt.</para>
<tip
><para
>Om alle attributen in de <guilabel
>Spreker gebruiken die het meest overeenkomt met</guilabel
> sectie te wissen, klikt u op het <guilabel
>Standaard spreker gebruiken </guilabel
> keuzerondje en daarna op het <guilabel
>Spreker gebruiken die het meest overeenkomt met</guilabel
>Aanwijzingen voor ontwikkelaars van &ktts;</title>
<para
>&ktts; heeft twee Application Programmer Interfaces (APIs): </para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>De Tekst-tot-spraak API van &kde; waarmee programmeurs hun toepassing TTS mogelijkheden meegeven. Toepassingen communiceren met KTTSD via &DCOP;.</para
></listitem>
<listitem
><para
>De KTTSD plugin API, die gebruikt wordt om spraaksynthesizer aan KTTSD toe te voegen, zodat &ktts; met een nieuwe spraaksynthesizer kan werken.</para
></listitem>
</itemizedlist>
<para
>De volgende sectie geeft een korte beschrijving van de Tekst-tot-spraak API &DCOP; interface van &kde;. De volledige documentatie van beide API's kunt u vinden op de <ulink url="http://accessibility.kde.org/developer/kttsd/"
>Toepassingen vragen Tekst-tot-spaak diensten aan via de &kde; &DCOP; interface naar het programma <command
>kttsd</command
> object <command
>KSpeech</command
>. </para>
<para
>Geef het volgende opdrachten in een &konsole;.</para>
<para
>Wanneer KTTSD nog niet actief is</para>
<para
><userinput
>kttsd</userinput
></para>
<para
>Om een tekstopdracht in de wachtrij te plaatsen</para>
<para
><userinput
>dcop kttsd KSpeech setText "<replaceable
>tekst</replaceable
>" "<replaceable
>spreker</replaceable
>"</userinput
></para>
<para
>waarbij <userinput
><replaceable
>tekst</replaceable
></userinput
> de tekst is die voorgelezen dient te worden en <userinput
><replaceable
>spreker</replaceable
> </userinput
> de taalcode is zoals bijvoorbeeld <userinput
><replaceable
>en</replaceable
></userinput
>, <userinput
><replaceable
>nl</replaceable
></userinput
>, &etc; Deze opdracht leest de tekst niet voor, maar zet de tekstopdracht in de wachtrij.</para>
<para
>Voorbeeld.</para>
<para
><userinput
>dcop kttsd KSpeech setText "Dit is een test." "nl"</userinput
></para>
<para
>Om de laatste tekstopdracht in de wachtrij voor te lezen</para>
<para
><userinput
>dcop kttsd KSpeech startText <replaceable
>0</replaceable
></userinput
></para>
<para
>In dit geval staat <userinput
>0</userinput
> voor de laatste tekstopdracht in de wachtrij. U kunt ook een andere opdrachtnummer opgeven. ( Wanneer geen opdrachtnummer gegeven wordt, is een <userinput
>0</userinput
> noodzakelijk.)</para>
<para
>Om de tekstopdracht te stoppen, die op dit moment voorgelezen wordt</para>
<para
><userinput
>dcop kttsd KSpeech stopText 0</userinput
></para>
<para
>Het hangt van de gebruikte spraak-plugin af, of het voorlezen onmiddellijk stopt.</para>
<para
>Er zijn nog meer opdrachten die u gebruiken kunt. Voor een lijst van alle mogelijke opdrachten </para>
<para
><userinput
>dcop kttsd KSpeech</userinput
></para>
<para
>of lees de <ulink url="http://accessibility.kde.org/developer/kttsd/"
> stopt onmiddellijk nadat ik het start. I heb het met debug ondersteuning gecompileerd en krijg zelfs geen backtrace.</para>
</question>
<answer>
<para
>GStreamer is gecrasht en &ktts; stop ook. U dient waarschijnlijk GStreamer te "registreren". Voor GStreamer 0.8x is de opdracht <command
>gst-register-0.8 </command
>. Wanneer het probleem daarmee niet opgelost is, is er misschien een incompatibele versie van GStreamer geïnstalleerd. U kunt GStreamer opwaarderen of te verwijderen.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>De geluidsuitvoer via ALSA werkt niet, wanneer ik tegelijkertijd met een andere toepassing muziek afspeel. Wanneer ik een tekstopdracht onderbreek, bevriest &ktts;. Op het &konsole; verschijnt een melding "unable to open PCM".</para>
</question>
<answer>
<para
>Op u systeem bestaat het probleem dat er konflikten bij ALSA optreden, die het gelijktijdig openen van meerdere PCM apparaten verhindert. Kijk voor mogelijke oplossingen op de ALSA website (dmix) <ulink url="www.alsa-project.org"
>www.alsa-project.org</ulink
>. </para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>Ik moet helemaal opnieuw beginnen. Hoe kan ik &ktts; volledig afsluiten?</para>
</question>
<answer>
<para
>Geef de volgende opdracht in een &konsole;: <programlisting
>killall kttsd
killall kttsmgr
</programlisting>
</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>Hoe kan ik de debuguitvoer van<command
>kttsd</command
> zien?</para>
</question>
<answer>
<para
>Open twee &konsole; vensters. Start eerst <command
>kttsd</command
> in een venster en start daarna <command
>kttsmgr</command
> in het andere venster.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>Ik heb een extra stem voor Festival van het internet gehaald. Ik heb deze geïnstalleerd en kan het in Festival gebruiken, maar het verschijnt niet in <command
> bestand de nieuwe stem toe. Als hulp kunnen de andere items in dit bestand dienen. Wanneer het gelukt is deze toe te voegen, stuur dan deze patch met de &URL;, waar u de stem gevonden heeft, naar de ontwikkelaars.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>Geen van de genoemde spraaksynthesizers ondersteunen mijn taal. Waar kan ik een synthesizer voor mijn taal krijgen?</para>
</question>
<answer>
<para
>Probeer het met Google(tm). Deze <ulink url="http://tcts.fpms.ac.be/synthesis/mbrola/mbrtts.html"
>link</ulink
> kan ook helpen. Wanneer u een vrijgegeven synthesizer-engine vindt die de door u gewenste taal ondersteund en ondersteuning voor &ktts; wilt toevoegen, neem dankontakt op met het ontwikkelteam. Open-source synthesizers zijn speciaal welkom. Wanneer u een commerciële synthesizer kent, kunt u misschien de maker ervan overtuigen een vrije kopie aan het &ktts; ontwikkelteam te geven. In de tussentijd kunt u proberen de synthesizer met de <guilabel
>Commando </guilabel
>-plugin te gebruiken. Zie <xref linkend="using-with-command"/>.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>&ktts; leest te langzaam voor. Hoe kan ik het versnellen? </para>
</question>
<answer>
<para
>Er is een <guilabel
>Snelheid</guilabel
> instelling op de <guilabel
>Audio</guilabel
> tab. Om deze te laten werken, dient het <command
>sox</command
> hulpprogramma geïnstalleerd te zijn en door de omgevingsvariabele PATH bereikbaar te zijn. Enkele synthesizer-plugins zoals Festival Interactive voorzien zelf in een <guilabel
>Snelheid</guilabel
> instelling op hun sprekerinstellingen scherm. Het is afhankelijk van de gekozen stem of deze wel of niet actief is.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>OK, het werkt voor enkele onderdelen, maar internetpagina's worden nog steeds te langzaam voorgelezen.</para>
</question>
<answer>
<para
>De instellingen voor spreeksnelheid worden genegeerd, wanneer &ktts; &HTML; voorleest.(Dat komt omdat &HTML; naar SSML geconverteerd wordt, die zelf "snelheid" tags heeft.) Schakel de &HTML; &XML; omvormerfilters uit (zie<xref linkend="filters"/>), of, wanneer u het aandurft , verander het .xls bestand in de &HTML; naar SSML omvormerfilter en verhoog de standaard spreeksnelheid.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>Ik krijg het niet voor elkaar om internetpagina's met een vrouwelijke stem te laten voorlezen. Ik heb een vrouwelijke Festival stem geconfigureerd, maar &ktts; leest internetpagina's met een mannelijke stem voor.</para>
</question>
<answer>
<para
>Bij Festival 1.95 beta schijnt de tag SABLE GENDER niet te werken. Om te voorkomen dat Festival fouten maakt, worden bij het omzetten van SSML naar SABLE .xsl bestand de gender tags verwijderd. Dit geldt ook voor de voice tags.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>Ik heb het &HTML; &XML;-omvormerfilter geconfigureerd, maar bij het gebruiken van de Festival-plugin worden internetpagina's niet voorgelezen.</para>
</question>
<answer>
<para
>Door een fout in Festival 1.95 beta, dient u de <command
>rab_diphone</command
> stem (Britse man) te installeren om SABLE te laten werken, zelfs wanneer u deze stem niet gebruikt om internetpagina's te laten voorlezen. En kontroleer ook of het <command
>xsltproc</command
> hulpprogramma geïnstalleerd is en in u PATH-omgevingsvariabelen staat</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>Bepaalde karakters of punctuaties schijnen fouten in de synthesizer te veroorzaken, zodat gehele zinnen weggelaten of Bargoens uitgesproken worden. Wat kan ik daartegen doen?</para>
</question>
<answer>
<para
>Kontroleer eerst of de <guilabel
>Tekensetcodering</guilabel
> optie in het sprekerinstellingenscherm op de goede waarde voor de betreffende taal ingesteld is. Wanneer bepaalde woorden of karakters problemen geven, kunnen deze misschien door een tekstvervangerfilter opgeheven worden. Wanneer bepaalde interpunctietekens de synthesizer in verwaring brengen, dient u een zingrensdetectiefilter te configureren. Zie <xref linkend="filters"/>.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>Ik heb een zelfgemaakte tekstvervangerfilter toegevoegd en nu staat &ktts; niet toe dat ik per zin vooruitspoel of terugspoel. Op de <guilabel
>Taken</guilabel
> tab wordt aangegeven dat de opdracht uit een zin bestaat. Wat heb ik fout gedaan?</para>
</question>
<answer>
<para
>Je mag interpunctietekens (punt, vraagteken, komma, dubbele punt en puntkomma) niet uitfilteren. Gebruik voor deze tekens een zingrensdetectiefilter.</para>
>De spraaksynthesizers, die door &ktts; gebruikt worden, hebben hun eigen licenties die u in de betreffende documentatie of op de webpagina kunt vinden. Enkele stemmen hebben hun eigen licentie.</para
>KTTSD werkt ook met elke spraaksynthesizer, die vanuit een &konsole; gestart kan worden.</para>
<note
><para
>De lijst van de hierboven getoonde talen kan niet volledig of verouderd zijn. Kijk naar de specificatie van elke synthesizer voor een volledige lijst van de ondersteunde talen. Kijk voor extra informatie, die nog niet in dit handboek opgenomen is, op de <ulink url="http://accessibility.kde.org/developer/kttsd/index.php"
> &ktts;</ulink
> website . </para
></note>
<note>
<para
>&ktts; gebruikt een plugin architectuur voor spraaksynthesizers. Wanneer u &ktts; wilt uitbreiden met een ander synthesizer, kunt u contact opnemen met het ontwikkelteam. </para>
</note>
<para
>Specifieke instructies voor elk van de synthesizers kunt u in <xref linkend="configuration"/> vinden. </para>
</listitem>
<listitem>
<para
>Ten minste een van de volgende geluid subsystemen: <itemizedlist>
<listitem
><para
>&kde; &arts; geluidsysteem. &arts; wordt meestal met &kde; geïnstalleerd.</para
></listitem>
<listitem
><para
>ALSA (Advanced &Linux; Sound Architecture). ALSA wordt op de meeste &Linux; systemen geïnstalleerd. (<ulink url="www.alsa-project.org"
>www.alsa-project.org</ulink
>)</para
></listitem>
<listitem
><para
>GStreamer version 0.8.7 of nieuwer. <emphasis
>Let op</emphasis
>: Vergeet niet om uw GStreamer-plugins te registreren, voordat u GStreamer in &ktts; gebruikt, door het commando <command
>gst-register</command
>. (<ulink url="http://gstreamer.freedesktop.org"
> http://gstreamer.freedesktop.org</ulink
>)</para
></listitem>
<listitem
><para
>aKode bibliotheek, aKode is een decoder bibliotheek, die een deel van &kde; is. </para
></listitem>
</itemizedlist>
<note
><para
>Het &kde; project zal waarschijnlijk de ondersteuning van &arts; met de versie 4 van &kde; staken.</para
></note>
<note
><para
>Enkele gebruikers ondervinden problemen bij het gebruik van ALSA. Wanneer uw systeem dit probleem heeft, kunt u niet tegelijkertijd muziek afspelen en een tekst laten voorlezen. &ktts; zal ook bevriezen, wanneer u een tekstopdracht pauzeert en daarna een andere begint. Zie de ALSA website (dmix) voor een mogelijke oplossing.</para
></note>
<note
><para
>Vanaf juli 2005 ondersteunt aKode geen echte pauzeer mogelijkheid meer. Wanneer u een tekstopdracht in &ktts; pauzeert, wordt de huidige zin tot het einde voorgelezen.</para
></note>
</para>
</listitem>
</itemizedlist>
</para>
<para
>Optionele komponenten:</para>
<para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para
>Het geluidhulpprogramma <command
>sox</command
> wordt voor het instellen van de algemene spreeksnelheid gebruikt, maar is niet vereist. Debian gebruikers kunnen sox installeren met het commando <command
>apt-get install sox</command
>. Sox zit op de meeste &Linux; distributie cd's.</para>
</listitem>
<listitem>
<para
>Het hulpprogramma <command
>xsltproc</command
> wordt voor de ondersteuning van SSML en voor de XML-omvormerfilter gebruikt, maar is niet vereist. Debian gebruikers kunnen xsltproc installeren met het commando <command
>Om &ktts; te kunnen compileren heeft u een recente (&kde; 3.4 of hoger) kopie van de &kde; ontwikkelbestanden, inclusief tdelibs en arts nodig.</para>
>Wanneer u &ktts; als tarball gedownload heeft, meldt u zich dan aan als een normale gebruiker en pak de tarball uit (untar) naar een geschikte map, ga naar die map en geef het volgende opdrachten.</para>
<programlisting
>./configure
make
</programlisting>
<para
>De volgende opties voor <command
>configure</command
> zijn beschikbaar:</para>
<para>
<informaltable id="configure-audio-options">
<tgroup cols="3">
<tbody>
<row>
<entry
><emphasis
>Standaard optie</emphasis
></entry>
<entry
><emphasis
>Omschrijving</emphasis
></entry>
<entry
><emphasis
>Afwisselen</emphasis
></entry>
</row>
<row>
<entry
>--with-arts</entry>
<entry
>Maakt de geluids-plugin voor arts.</entry>
<entry
>--without-arts</entry>
</row>
<row>
<entry
>--with-alsa=check</entry>
<entry
>Maakt de geluids-plugin voor ALSA.</entry>
<entry
>--with-alsa=no</entry>
</row>
<row>
<entry
>--with-gstreamer=no</entry>
<entry
>Maakt de geluids-plugin voor GStreamer niet.</entry>
<entry
>--with-gstreamer=check</entry>
</row>
<row>
<entry
>--with-akode=no</entry>
<entry
>Maakt de geluids-plugin voor aKode niet.</entry>
<entry
>--with-akode=check</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</informaltable>
</para>
<note
><para
>In &kde; 4 zal de plugin &arts; waarschijnlijk verwijderd zijn of tenminste standaard niet ingebouwd zijn. </para
></note>
<para
>De volgende spraaksynthesizer-plugins worden standaard ingebouwd. Enkel daarvan bezitten een beperkte geldigheidsduur omdat ze niet-vrije programmatuur zijn. (Niet-vrij volgens het Debian beleid). De "Configureer optie om niet te maken" kolom laat de configureer parameter zien om de plugin niet te maken:</para>
<para>
<informaltable id="configure-synth-options">
<tgroup cols="3">
<tbody>
<row>
<entry
><emphasis
>Synth</emphasis
></entry>
<entry
><emphasis
>Licentie</emphasis
></entry>
<entry
><emphasis
>Configureer optie om niet te maken</emphasis
></entry>
</row>
<row
><entry
>Festival</entry
><entry
>vrij</entry
><entry
>--disable-kttsd-festivalint</entry
></row>
<row
><entry
>Festival Lite</entry
><entry
>vrij</entry
><entry
>--disable-kttsd-flite</entry
></row>
<row
><entry
>Epos</entry
><entry
>vrij</entry
><entry
>--disable-kttsd-epos</entry
></row>
<row
><entry
>Opdracht</entry
><entry
>vrij</entry
><entry
>--disable-kttsd-command</entry
></row>
<row
><entry
>Hadifix</entry
><entry
>niet-vrij</entry
><entry
>--disable-kttsd-hadifix</entry
></row>
<row
><entry
>FreeTTS</entry
><entry
>niet-vrij</entry
><entry
>--disable-kttsd-freetts</entry
></row>
</tbody
></tgroup
></informaltable
></para>
<para
>De bovenstaande commando's zal &ktts; standaard in <filename
> broncodearchief gedownload heeft of de tarball die elke nacht gemaakt wordt, gebruik dan de volgende commando's om te compileren en te installeren. </para>
>Festival is een van de beste TTS synthesizers, waarvan de broncode vrijgegeven is. De kwaliteit van de stem is in het algemeen goed, en er worden meerdere stemmen en talen ondersteund. Bij vele stemmen kunt u de geluidsterkte, snelheid en toonhoogte met &ktts; instellen.</para>
>U dient ten minste een taal te installeren. Volg de instructies die met Festival meegeleverd zijn. Wanneer u webpagina's wilt laten voorlezen, dan dient u de <command
>rab_diphone</command
> stem (Britse man) te installeren. </para>
<para
>Extra Engelse festivalstemmen zijn verkrijgbaar van</para>
<para
><ulink url="http://hts.ics.nitech.ac.jp/"
>http://hts.ics.nitech.ac.jp/</ulink
>. </para>
<para
>Extra Spaanse, Engelse en Duitse stemmen zijn verkrijgbaar van</para>
>Voor deze stemmen dient u een extra module te compileren, daarvoor heeft u de Festival broncode nodig. De Duitse stemmen hebben beperkingen bij verdere distributie. </para>
<para
>Een mannelijke Finse stem is verkrijgbaar van </para>
>Om deze stem te gebruiken heeft u Festival 1.95 beta of nieuwer nodig. De stem is nog in een pril ontwikkelstadium. Pak de software uit naar <filename
>festival/lib/voices/russian/</filename
>. Wanneer u de Russische stem configureert, dient u voor de stem <userinput
>msu_ru_nsh_diphone</userinput
> op te geven. Vergeet niet om een 8-bit cryllic tekensetcodering zoals bijvoorbeeld <userinput
>KOI8-R</userinput
> te kiezen.</para>
<para
>Italiaanse stemmen voor Festival 1.95 beta zijn verkrijgbaar van </para>
>Festival kan in combinatie met de &mbrola; synthesizer gebruikt worden. Festival doet de taal analyse en &mbrola; produceert de audio Het &mbrola; programma en de &mbrola; stemmen kunnen gedownload worden van</para>
<para
><ulink url="http://festvox.org/mbrola/"
>http://festvox.org/mbrola/</ulink
>.</para>
<para
>Volg de aanwijzingen in het meegeleverde <filename
>readme.txt</filename
> bestand.</para>
<para
>Merk op dat &mbrola; geen kompleet tekst-tot-spraak systeem is. &mbrola; genereert spraak uit diphone bestanden. U heeft extra software nodig om deze diphone bestanden te maken. In combinatie met Festival zal Festival de diphone bestanden maken, die door &mbrola; gebruikt worden. <command
>txt2pho</command
> kan ook gebruikt worden om van Duitse tekst diphone bestanden te maken. Meer informatie kunt u in <xref linkend="using-with-hadifix"/> vinden.</para>
<para
>Er zijn drie mogelijkheden om Festival in combinatie met &mbrola; te gebruiken.</para>
<para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
><link linkend="mbrola-wrappers"
>&mbrola; Wrappers</link
> Op het moment van het schrijven van dit handboek werkt deze methode alleen met Engelse stemmen.</para
>Bij deze methode wordt extra wrapper-code aan Festival toegevoegd om met &mbrola; stem-bestanden spraaksynthese mogelijk te maken. Let op: de &mbrola; stem-bestanden worden <emphasis
>niet</emphasis
> in de &mbrola; map geplaatst maar in de <filename
>IMS German Festival is een gewijzigde versie van Festival die Duitse &mbrola; stemmen gebruikt. Het werkt met Festival versie 1.4.1 of met Festival 2.0 (1.95beta). Als eerste installeert u Festival en &mbrola; en daarna download u IMS German Festival van</para>
>Bij deze methode wordt extra code gebruikt om met Festival en een Tsjechische &mbrola;-stem spraaksynthese mogelijk te maken. Download en installeer als eerste Festival en &mbrola; en kontroleer of beide werken. Download daarna Festival-Czech van</para>
>Festival Lite is een vrije open-source synthesizer, die op dit moment een beperkt aantal van stemmen en talen ondersteunt. Het is een eenvoudige spraaksynthesizer met beperkte stemkwaliteit. U kunt de toonhoogte, volume of de snelheid niet regelen vanuit &ktts;.</para>
>Gebruiken met Hadifix (&mbrola; en txt2pho)</title>
<para
>Hadifix is een twee-fase spraaksynthesizer, die met diphone bestanden werkt. Het hulpprogramma <command
>txt2pho</command
> zet tekst om in een diphone bestand en de &mbrola;-spraaksynthesizer zet het diphone bestand om in spraak. De spraakkwaliteit is goed, maar de ondersteuning voor talen is op dit moment beperkt. U kunt de stem, toonhoogte, snelheid en volume in <application
>kttsmgr</application
> instellen. </para>
<para
>Naam van de synthesizer: <guilabel
>Hadifix</guilabel
></para>
<para
>&URL;: zie hier onder</para>
<para
>Debian installatie opdracht: geen</para>
<para
>Wanneer Hadifix niet reeds geïnstalleerd is, doe het volgende:</para>
<procedure>
<step
><para
>Download het binaire bestand &mbrola; van <ulink url="http://festvox.org/mbrola/"
>http://festvox.org/mbrola/</ulink
>.</para
></step>
<step
><para
>Installeer &mbrola; in de <filename
>/usr/local/mbrola</filename
> map.</para
></step>
<step
><para
>Download ten minste een Duitse stembestand van de &mbrola; website. Pak deze uit (unzip) naar de <filename
>Epos is een vrije Tsjechische en Slowaakse open-source synthesizer. Het is een eenvoudige spraaksynthesizer met beperkte stemkwaliteit. U kunt het volume van deze synthesizer niet regelen vanuit &ktts;.</para>
<para
>Naam van de synthesizer: <guilabel
>Epos TTS Synthesis System</guilabel
></para>
<para
>&URL;: <ulink url="http://epos.ure.cas.cz/"
> http://epos.ure.cas.cz/</ulink
> </para>
<para
>Debian installatie opdracht: <userinput
>apt-get install epos</userinput
></para>
<para
>Start <application
>kttsmgr</application
>. Op het tabblad <guilabel
>Sprekers</guilabel
> klikt u op <guibutton
>Toevoegen</guibutton
>. Kies de Tsjechische of de Slowaakse taal en <guilabel
>Epos TTS Synthesis-systeem</guilabel
>. Wanneer het Epos programma niet in u <envar
>PATH</envar
> staat geef dan het pad naar dit programma op in het <guilabel
>Sprekerinstellingen</guilabel
> scherm. In de aanvullende opties velden kunt u extra parameters voor de server en client opgeven. Voor meer informatie geeft u <userinput
>FreeTTS is een vrije open-source synthesizer, die in &Java; geschreven is, dit betekent dat de &Java; Virtual Machine op u systeem geïnstalleerd dient te zijn. Het heeft op dit moment een beperkte ondersteuning voor stemmen en talen. U kunt de toonhoogte, volume of de snelheid niet regelen vanuit &ktts;.</para>
>De commando plugin maakt het mogelijk om &ktts; met elke spraaksynthesizer te gebruiken, die met een opdracht in een &konsole; aangestuurd kan worden.</para>
<para
>Naam van de synthesizer: <guilabel
>Opdracht</guilabel
></para>
<para
>&URL;: geen</para>
<para
>Debian installatie opdracht: geen</para>
<para
>Het beste is om een commando te gebruiken die de spraakuitvoer naar een tijdelijke geluidsbestand (wav) schrijft, in plaats van de uitvoer direct naar het geluidsapparaat te sturen.</para>
<para
>Wanneer de vereiste codering van de tekst voor de spraaksynthesizer afwijkt van uw bureaublad codering instelling, dient u de tekst met de <command
>%f</command
> parameter naar de synthesizer te sturen. &ktts; zet dan de tekst met de aangegeven codering in het tijdelijke bestand. Wanneer u op de commandoregel tekst met de <command
>%t</command
> parameter naar de synthesizer stuurt, wordt de codering van u bureaublad gebruikt. U kunt ook de <guilabel
>Stuur de data als standaard invoer</guilabel
> optie gebruiken om dit probleem op te lossen, wanneer de synthesizer de invoer vanaf StdIn (standaardinvoerkanaal) accepteert. Bijvoorbeeld, om Poolse tekst met ISO 8859-2 naar Festival te versturen en daarbij de onuitspreekbare interpunctietekens te verwijderen.</para>
<para
><command
>chat %f | tar '(){}[]"' ' ' | festival --TTS --language polish</command>
