tde-i18n/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/quicktour.docbook

<chapter id="using-kstars">
<title
>Szybki przewodnik po &kstars;</title>

<para
>Ten rozdział zawiera przewodnik po programie &kstars;. Opisuje wiele jego najważniejszych funkcji. </para>

<screenshot>
<screeninfo
>Zrzut ekranu okna głównego programu &kstars;: </screeninfo>
<mediaobject>
  <imageobject>
    <imagedata fileref="screen1.png" format="PNG"/>
  </imageobject>
  <textobject>
    <phrase
>Główne okno</phrase>
  </textobject>
</mediaobject>
</screenshot>

<para
>Powyższy obraz pokazuje typowy wygląd okna KStars. Jest on wyśrodkowany na Betelgezie, najjaśniejszej gwieździe konstelacji Oriona. Orion wzszedł właśnie nad zachodnim horyzontem. Gwiazdy wyświetlane są w <link linkend="ai-colorandtemp"
>rzeczywistych kolorach</link
> i z proporcjonalną jasnością. Przyglądając się dokładniej w lewym rogu okna można zobaczyć Księżyc. W trzech rogach wyświetlane są: bieżący czas (<quote
>CzL: 16:41:39 22 Jan 2005</quote
>), położenie geograficzne (<quote
>Tucson, Arizona, USA</quote
>), i nazwa obiektu znajdującego się w centrum ekranu (<quote
>Pokazuje: Betelgeza (alpha Orionis)</quote
>). Powyżej okna nieba znajdują się dwa paski narzędzi. Pasek główny zawiera skróty <link linkend="kstars-menus"
>funkcji menu</link
>, a także regulator szybkości zegara symulatora. Pasek widoku zawiera przyciski umożliwiające wyświetlanie różnego rodzaju obiektów. Na dole okna znajduje się pasek stanu, wyświetlający nazwy obiektów na których klikamy mysząoraz  <link linkend="ai-skycoords"
>współrzędne niebieskie</link
> (rektascensję/deklinację oraz azymut/wysokość) kursora. </para>

<sect1 id="startwizard">
<title
>Asystent konfiguracji</title>
<para>
<indexterm
><primary
>Asystent konfiguracji</primary
></indexterm
> Przy pierwszym uruchomieniu KStars, zostanie uruchomiony Asystent pomagający dokonać ustawień położenia geograficznego i pobrać dodatkowe pliki z danymi. W dowolnym momencie po kliknięciu na przycisku <guilabel
>Zakończ</guilabel
>Asystent kończy pracę. </para>

<para
>Pierwszy ekran Asystenta konfiguracji pozwala na ustawienia położenia geograficznego, poprzez wybór lokalizacji ze znajdującej się po prawej stronie okna listy ponad 2500 znanych. Lista lokalizacji może być filtrowana przez tekst wprowadzony w polach <guilabel
>Miasto</guilabel
>, <guilabel
>Stan/prowincja</guilabel
> lub <guilabel
>Kraj</guilabel
>. Jeżeli nasza lokalizacja nie znajduje się na liście, można na razie wybrać najbliższą. Później przy użyciu narzędzia<link linkend="setgeo"
>Ustaw lokalizację</link
> można podać dokładne współrzędne. Po wybraniu lokalizacji początkowej należy wcisnąć przycisk <guilabel
>Dalej</guilabel
>. </para>

<para
>Drugi ekran Asystenta konfiguracji pozwala na pobranie dodatkowych plików nie znajdujących się w standardowej dystrybucji &kstars;. Wystarczy wcisnąć przycisk <guilabel
>Pobierz dodatki</guilabel
>, a otworzy się okno <guilabel
>Pobierz nowe pakiety</guilabel
>. Po zakończeniu należy wcisnąć przycisk <guilabel
>Zakończ</guilabel
> i można rozpocząć właściwą pracę z &kstars;. </para>

<note>
<para
>Opcja pobierania danych dostępna jest tylko gdy zainstalowane jest KDE 3.3.x. </para>
</note>
</sect1>

<sect1 id="lookaround">
<title
>Rozejrzyjmy się</title>
<para>
<indexterm
><primary
>Nawigacja</primary>
<secondary
>Podstawy</secondary
></indexterm>
Mamy teraz ustawiony czas i lokalizację. Oglądany ekran możemy przewijać przy pomocy klawiszy strzałek. Przytrzymując klawisz &Shift; zwiększamy prędkość przewijania. Przewijać można także metodą przeciągania myszy. Podczas przewijania nie są wyświetlane żadne obiekty. Dzieje się tak by skrócić czas pracy <acronym
>CPU</acronym
> obliczającego nowe pozycje obiektów. Dzięki temu przewijanie jest bardziej płynne (obiekty które będą ukrywane podczas przewijania ekranu można wybrać w oknie <link linkend="config"
>Konfiguracja: &kstars;</link
>). Istnieje siedem sposobów przybliżenia ekranu (<firstterm
>poziomu powiększenia</firstterm
>) :</para>

<orderedlist>
<listitem>
	<para
>Klawisze <keycap
>+</keycap
> i <keycap
>-</keycap
></para>
</listitem>
<listitem>
	<para
>Przyciski powiększ/pomniejsz w pasku narzędzi</para>
</listitem>
<listitem>
	<para
><guimenuitem
>Powiększ</guimenuitem
>/<guimenuitem
>Pomniejsz</guimenuitem
> z menu <guimenu
>Widok</guimenu
></para>
</listitem>
<listitem>
	<para
><guimenuitem
>Rozmiar kątowy...</guimenuitem
> z menu <guimenu
>Widok</guimenu
>. Ta opcja pozwala na określenie zakresu objętego wyświetlaniem nieba w stopniach.</para>
</listitem>
<listitem>
	<para
>Użycie kółka myszy</para>
</listitem>
<listitem>
	<para
>Środkowy przycisk myszy: wciśnięcie i przesuwanie w górę i w dół.</para>
</listitem>
<listitem>
	<para
>Przeciąganie myszy i przytrzymywanie klawisza &Ctrl;. Zaznaczamy wtedy na mapie prostokąt. Po zwolnieniu przycisku myszy na ekranie zostanie powiększony zaznaczony prostokąt.</para>
</listitem>
</orderedlist>

<para
>Przybliżając dostrzegamy gwiazdy, które są niewidoczne przy małym przybliżeniu.</para>

<para
>Proszę oddalać dopóki nie zobaczymy zielonej krzywej; reprezentuje ona <link linkend="ai-horizon"
>horyzont</link
> lokalny. Jeżeli nie zostały zmienione domyślne ustawienia &kstars;, obszar pod horyzontem będzie jednolicie zielony i będzie on reprezentował powierzchnię Ziemi. Biała krzywa natomiast reprezentuje <link linkend="ai-cequator"
>równik niebieski</link
>, zaś krzywa brązowa <link linkend="ai-ecliptic"
>ekliptykę</link
>, tj. drogę po której w ciągu roku Słońce porusza się po niebie. Słońce zawsze znajduje się gdzieś na tej krzywej, a planety nigdy nie są od niej oddalone. </para>
</sect1>

<sect1 id="skyobjects">
<title
>Obiekty na niebie</title>
<para>
<indexterm
><primary
>Obiekty na niebie</primary>
<secondary
>Ogólne omówienie</secondary
></indexterm>
&kstars; wyświetla tysiące obiektów niebieskich: gwiazdy, planety, komety, planetoidy, gromady gwiazd, mgławice i galaktyki. Program umożliwia interakcję z tymi obiektami w celu wykoania na nich jakiś działań bądź uzyskania dodatkowych informacji na ich temat. Po kliknięciu na obiekcie w pasku narzędzi pojawia się jego nazwa, a po przemieszczeniu kursora na obiekt pojawia się etykieta go opisująca. Podwójne kliknięcie na obiekcie powoduje wyśrodkowanie ekranu na nim i rozpoczęcie śledzenia (zatem cały czas będzie on się znajdował na środku ekranu). Kliknięcie <mousebutton
>prawym przyciskiem</mousebutton
> myszy na obiekcie otwiera jego menu kontekstowe, zawierające więcej opcji. </para>

<sect2 id="popupquick">
<title
>Menu kontekstowe</title>
<indexterm
><primary
>Menu kontekstowe</primary
><secondary
>Przykład</secondary
></indexterm>

<para
>Przykład menu kontekstowego po kliknięciu <mousebutton
>prawym klawiszem</mousebutton
> myszy na Wielkiej Mgławicy w Orionie: </para>

<screenshot>
<screeninfo
>Menu kontekstowe M 42</screeninfo>
<mediaobject>
  <imageobject>
    <imagedata fileref="popup.png" format="PNG"/>
  </imageobject>
  <textobject>
    <phrase
>Menu kontekstowe M 42</phrase>
  </textobject>
</mediaobject>
</screenshot>

<para
>Wygląd menu kontekstowego zależy od obiektu na którym klikniemy <mousebutton
>prawym</mousebutton
> klawiszem myszy, ale ogólna struktura przypomina tą poniżej. Więcej informacji można znaleźć w <link linkend="popup-menu"
>rozdziale o menu kontekstowym</link
>. </para>

<para
>Górna sekcja zawiera etykiety informacyjne (których nie da się wybrać). Ta znajdująca się na samej górze zawiera nazwę (lub nazwy) obiektu i jego typ. Kolejne etykiety pokazują czasy wschodu, górowania i zachodu danego obiektu. Gdy etykiety czasów wschodu i zachodu zawierają wyraz "okołobiegunowy", oznacza to, że dla danej lokalizacji obiekt zawsze znajduje się ponad horyzontem. </para>
<para
>Sekcja środkowa umożliwia przeprowadzanie działań na obiektach, przy użyciu takich opcji jak <guimenuitem
>Wyśrodkuj i śledź</guimenuitem
>, <guimenuitem
>Szczegóły</guimenuitem
>, i <guimenuitem
>Dołącz etykietę</guimenuitem
>. Pełna lista z wyjaśnieniami znajduje się w <link linkend="popup-menu"
>opisie menu kontekstowego</link
>. </para>
<para>
<indexterm
><primary
>Obiekty na niebie</primary>
<secondary
>Odnośniki internetowe</secondary>
<seealso
>Menu kontekstowe</seealso
></indexterm>
Dolna sekcja zawiera odnośniki do obrazów i/lub informacji na stronach internetowych na temat wybranego obiektu. Istnieje możliwość dodawania własnych adresów &URL; poprzez opcję <guimenuitem
>Dodaj odnośnik</guimenuitem
> z menu kontekstowego. </para>
</sect2>

<sect2 id="findobjects">
<title
>Znajdowanie obiektów</title>
<indexterm
><primary
>Narzędzie do znajdowania obiektów</primary
></indexterm>
<indexterm
><primary
>Obiekty na niebie</primary>
<secondary
>Znajdowanie po nazwie</secondary
></indexterm>
<para
>Obiekt można znajdować wg nazwy w narzędziu <guilabel
>Znajdź obiekt</guilabel
>, które jest otwierane kliknięciem na ikonie <guiicon
>Znajdź obiekt</guiicon
> w pasku narzędzi lub przez wybór <guimenuitem
>Znajdź obiekt...</guimenuitem
> z menu <guimenu
>Wskaźywanie</guimenu
>, bądź też przez wciśnięcie kombinacji klawiszy <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>F</keycap
></keycombo
>. Okno <guilabel
>Znajdź obiekt</guilabel
> pokazane jest poniżej: <screenshot>
<screeninfo
>Okno znajdź obiekt</screeninfo>
<mediaobject>
  <imageobject>
    <imagedata fileref="find.png" format="PNG"/>
  </imageobject>
  <textobject>
    <phrase
>Okno znajdź obiekt</phrase>
  </textobject>
</mediaobject>
</screenshot>
</para>

<para
>Okno zawiera listę nazw obiektów rozpoznawanych przez &kstars;. Wiele obiektów posiada jedynie numer katalogowy (np. NGC 3077), ale niektóre także nazwy zwyczajowe (np. Galaktyka wirowa). Listę można przeglądać filtrując ją według typu obiektu. By znajdować po nazwie należy wpisać fragment nazwy szukanego obiektu w polu na górze okna; lista będzie się składać wtedy jedynie z obiektów zawierających wpisany tekst. Aby wyszukiwać po typie należy wybrać odpowiedni z listy rozwijanej na dole okna. </para
><para
>By wyśrodkować ekran na danym obiekcie, należy wybrać go z listy i wcisnąć <guibutton
>Ok</guibutton
>. Jeżeli obiekt znajduje się poniżej linii horyzontu, program ostrzega, że może być widoczna jedynie ziemia (w oknie <guilabel
>Konfiguracja: Przewodniki</guilabel
> lub przez wciśnięcie przycisku <guiicon
>Włącz/wyłącz ziemię</guiicon
> w pasku narzędzi widoku można ustawić by podłoże było przezroczyste). </para>
</sect2>

<sect2 id="centertrack">
<title
>Wyśrodkowywanie i śledzenie</title>
<indexterm
><primary
>Obiekty na niebie</primary>
<secondary
>Śledzenie</secondary
></indexterm>
<para
>&kstars; automatycznie śledzi obiekt na którym wyśrodkowane jest okno programu, można to także włączyć w oknie <guilabel
>Znajdź obiekt</guilabel
>, bądź też przez podwójne kliknięcie na danym obiekcie albo przez wybór opcji <guimenuitem
>Wyśrodkuj i śledź</guimenuitem
> z menu kontekstowego, uzyskanego przez kliknięcie <mousebutton
>prawym klawiszem</mousebutton
>myszy na obiekcie. Śledzenie można wyłączyć przesuwając środek okna i wciskając ikonę <guiicon
>Włącz śledzenia</guiicon
> w pasku narzędzi, lub wybierając <guimenuitem
>Włącz śledzenie</guimenuitem
> z menu <guimenu
>Wskazywanie</guimenu
>. </para>

<note>
<para>
<indexterm
><primary
>Ślady orbit</primary>
<secondary
>Dołączone do wyśrodkowanego obiektu</secondary>
</indexterm>
Śledząc ciało Układu Słonecznego &kstars; pokazuje jego drogę na niebie, dołączając <quote
>ślad orbity</quote
>. By zobaczyć tą orbitę należy zwiększyć krok zegara (na np. <quote
>1 dzień</quote
>). </para>
</note>
</sect2>

<sect2 id="objectactions">
<title
>Skróty klawiszowe</title>
<indexterm
><primary
>Obiekty na niebie</primary>
<secondary
>Skróty klawiszowe</secondary
></indexterm>
<para
>Po kliknięciu na obiekcie na mapie zostaje on <firstterm
>zaznaczony</firstterm
>, a jego nazwa jest pokazywana w pasku stanu. Istnieje kilka skrótów klawiszowych umożliwiających wykonywanie działań na zaznaczonym obiekcie: <variablelist>
<varlistentry>
<term
><keycap
>C</keycap
></term>
<listitem>
<para
>Wyśrodkowanie i śledzenie zaznaczonego obiektu</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><keycap
>D</keycap
></term>
<listitem>
<para
>Pokazanie okna <link linkend="tool-details"
>Szczegóły obiektu</link
></para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><keycap
>L</keycap
></term>
<listitem>
<para
>Włączenie/wyłączenie etykiety przy zaznaczonym obiekcie</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><keycap
>O</keycap
></term>
<listitem>
<para
>Dodanie zaznaczonego obiektu do <link linkend="tool-observinglist"
>Listy obserwowanych</link
></para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><keycap
>T</keycap
></term>
<listitem>
<para
>Włączenie/wyłączenie śladu orbity, krzywej pokazującej drogę obiektów na niebie (dotyczy tylko ciał Układu Słonecznego) </para>
</listitem>
</varlistentry>

</variablelist>
</para>

<note>
<para
>Przetrzymując wciśnięty klawisz <keycap
>Alt</keycap
>, można wykonać powyższe czynności dla obiektu wyśrodkowanego, a nie dla obiektu zaznaczonego. </para>
</note>
</sect2
> <!--object actions-->
</sect1
> <!--objects in the sky-->

<sect1 id="endtour">
<title
>Koniec przewodnika</title>
<para
>Krótki przewodnik &kstars;, jedynie powierzchownie pokazuje możliwości programu. &kstars; zawiera wiele przydatnych <link linkend="tools"
>narzędzi astronomicznych</link
>, mogących <link linkend="indi"
>sterować teleskopem</link
>, oferuje ponadto całą gamę <link linkend="config"
>opcji konfiguracyjnych</link
>. Podręcznik użytkownika zawiera także <link linkend="astroinfo"
>projekt AstroInfo</link
>, serię krótkich, artykułów wyjaśniających niektóre zagadnienia astrofizyczne i dotyczące obserwacji nieba wykorzystywane w &kstars;. </para>
</sect1>

</chapter>