<para>Het nieuwe &tdeprint;-systeem heeft meer dan één hoogtepunt. Als u in het verleden gewerkt hebt in een omgeving die niet helemaal perfect is wat afdrukken betreft, bekijk dan eens wat voor baat u hebt bij gebruik van &tdeprint;.</para>
<para>&tdeprint; heeft een <quote>Assistent printer toevoegen</quote>. Deze assistent helpt u bij het toevoegen en installeren van een printer. Dit kunt u natuurlijk ook handmatig doen.</para>
<para>&tdeprint; helpt u bij het <quote>vinden</quote> van printers. Het biedt de mogelijkheid de omgeving te scannen op beschikbare apparaten en wachtrijen. Dit werkt bij netwerkverbindingen waarbij <acronym>TCP-printers</acronym> (AppSocket, ook wel bekend onder de naam &HP; <trademark class="registered">JetDirect</trademark> of <acronym>IPP</acronym>) of <acronym>SMB</acronym>/Samba-printers (<quote>gedeelde</quote> &Windows;-printers) worden gebruikt, en gedeeltelijk voor printers die direct aangesloten zijn over een parallelle, seriële of <acronym>USB</acronym>-verbinding.</para>
<para>Met deze assistent is het installeren en hanteren van de stuurprogramma <quote>een eitje</quote>. Selecteren, instellen en testen is nu makkelijker dan ooit tevoren op welk &Linux;-achtig systeem dan ook.</para>
<para>De afdruktakenviewer wordt automatisch opgestart door &kprinter;. U kunt het venster in het systeemvak plaatsen op het &kde;-paneel. De afdruktakenviewer biedt u volledig taakbeheer, indien dit wordt ondersteund door het afdruksubsysteem.</para>
<para>In de schermafdruk van de afdruktakenviewer van &tdeprint; kunt u zien welke informatie u krijgt: taak-ID, doelprinter, naam van de taak, taakeigenaar, de status van de taak en taakgrootte. In de volgende uitgave van &tdeprint; zult u ook informatie verkrijgen over het aantal pagina's (berekend door &CUPS;; zie ook het hoofdstuk over het tellen van pagina's voor meer informatie over diens verdiensten en beperkingen).</para>
<para>Een alternatieve manier om dezelfde informatie te verkrijgen (met dezelfde hoeveelheid besturingsmogelijkheden) is via het <inlinemediaobject><imageobject> <imagedata fileref="kcontrol-icon.png" format="PNG"/></imageobject> </inlinemediaobject> &kcontrolcenter;, waarbij u gaat naar <menuchoice><guilabel>Systeem</guilabel><guilabel>Afdrukbeheerder </guilabel></menuchoice>. Als u de <guilabel>Printerdetails</guilabel> niet ziet, klik dan met de <mousebutton>rechter muisknop</mousebutton> op de achtergrond van het venster en selecteer <guilabel>Printerdetails tonen/verbergen</guilabel>. Ga vervolgens naar het tabblad <guilabel>Taken</guilabel>. U ziet het volgende:</para>
<para>&tdeprint; gebruikt verschillende modules om de interface naar de mogelijke afdruksubsystemen waar te maken. Niet alle modules zijn op dit moment volledig doorontwikkeld, maar met de volgende afdruksubsystemen hebt u basisafdrukfunctionaliteit:</para>
<para><acronym>RLPR</acronym> (een hulpmiddel voor <acronym>LPR</acronym> op de commandoregel, heeft geen <filename>printcap</filename>-bestand nodig);</para>
<para>Het belangrijkst is dat er al volledige ondersteuning is voor &CUPS;. Modules voor andere afdruksubsystemen, zoals <acronym>PLP</acronym>, <acronym>PPR</acronym> en <acronym>PDQ</acronym> komen waarschijnlijk later beschikbaar.</para>
<para>&tdeprint; maakt &kde; een stuk flexibeler. Het zorgt voor keuzevrijheid voor &kde; 2.2-gebruikers. Om de verschillende afdruksubsystemen te gebruiken moeten ze, uiteraard, onafhankelijk van &kde; zijn geïnstalleerd. In eerdere versies moesten gebruikers het doen met de oude afdruksubsystemen van <acronym>LPD</acronym>-stijl. Nu kunnen ze zelfs &CUPS; gebruiken. In de toekomst zal er eenvoudige integratie met nieuwe subsystemen komen wanneer ze verschijnen.</para>
<subtitle>Handigheden voor alle afdruksubsystemen</subtitle>
<para>Enkele specifieke functies van &tdeprint; zijn afhankelijk van het gekozen afdruksubsysteem. Dit kan zijn omdat zo'n functie alleen daar is geïmplementeerd; onthoud dat &tdeprint; een tussenlaag is tussen &kde;-toepassingen en het afdruksubsysteem, en geen vervanging is voor een afdruksubsysteem zelf. Het kan echter ook zijn omdat &tdeprint; nog geen interface heeft geïmplementeerd voor alle functies van elk subsysteem.</para>
<para>Andere specifieke functies van &tdeprint; die onafhankelijk zijn van het gekozen afdruksubsysteem zijn voor alle subsystemen beschikbaar. Op het moment bestaan er <quote>speciale</quote> of <quote>virtuele</quote> printers en enkele algemene <quote>voorfilters</quote>.</para>
<para>U kunt in het dialoogvenster "Afdrukken" kiezen dat u een afdrukvoorbeeld wilt bekijken. Hiervoor wordt het af te drukken bestand door filters gevoerd die het geschikt maken om met &kghostview; getoond te worden.</para>
<para>Deze <quote>speciale</quote> printers staan in de lijst in het dialoogvenster "Afdrukken" voor gebruikers alsof ze <quote>normale</quote> printers zijn. Ze zijn geheel instelbaar per gebruiker apart.</para>
<para>&tdeprint; verschaft een raamwerk waarmee u uw eigen <quote>voorfilters</quote> kunt definiëren en instellen. Deze voorfilters hebben effect <emphasis>voordat</emphasis> het document is doorgevoerd naar uw afdruksubsysteem voor verdere verwerking, maar <emphasis>nadat</emphasis> de afdrukbestanden (als &PostScript;, platte tekst of anders) zijn aangemaakt door uw toepassing.</para>
<para>Er zijn al een paar handige filters vooringesteld. Dit zijn:</para>
<para>U kunt uw eigen filters maken op basis van elk mogelijk externe programma dat &PostScript;-, platte tekst- of afbeeldingsbestanden kan verwerken tot één van deze formaten.</para>
<para>Deze filter s worden ingesteld door middel van <acronym>XML</acronym>-bestanden. Hiermee wordt het uitbreiden van het concept erg eenvoudig voor ervaren ontwikkelaars, maar de configuratie voor de eindgebruiker geschiedt ook met een goed te begrijpen grafische gebruikersinterface. Wees dus niet bang, het is niet nodig om <acronym>XML</acronym> te leren voor &tdeprint;!</para>
<para>Dit is een vooringestelde filter die meegeïnstalleerd wordt met &tdeprint;. De filter maakt een gewijzigde &PostScript;-uitvoer aan van een &PostScript;-invoer, waarbij 1, 2 of 4 logische pagina's worden afgedrukt op een enkel vel papier.</para>
<para>Dit is een vooringestelde filter die meegeïnstalleerd wordt met &tdeprint;. De filter maakt een &PostScript;-uitvoer aan met als invoer een tekstbestand, met syntaxisaccentuering bij broncode, mooie uitvoering en instelbare paginaranden en -koppen.</para>
<para>Als uw printer in staat is duplex-uitvoer te produceren, waarbij one-pass- of two-pass-technologie wordt gebruikt, kunt u één of een combinatie van <quote>pamflet</quote>-filters gebruiken.</para>
<para>Zorg er bij duplex-printers voor dat u de duplex-keuze gebruikt die de uitvoer <quote>draait</quote> rond de korte rand van het blad. Als u vervolgens het afgedrukte blaadje in het midden vouwt wordt uw document omgetovert in een mooi pamflet.</para>
<para>Als u opgescheept zit met een apparaat dat alleen simplex aankan, kunt u hetzelfde doen met twee verschillende filters en een paar extra stappen.</para>
<para>Gebruik afhankelijk van uw model eerst de filter voor het afdrukken van de voorkant, stop het papier vervolgens in de juiste volgorde terug in het papiervak om ook de pagina's af te drukken op de achterkant. Vervolgens kunt u het vouwen om een pamflet te maken.</para>
<title>&CUPS;-ondersteuning: de belangrijkste module bij &tdeprint;</title>
<para>&tdeprint; bevat een module voor &CUPS;. &CUPS; (<quote>Common &UNIX; Printing System</quote> — <ulink url="http://www.cups.org">http://www.cups.org/</ulink>) is de geavanceerdste, krachtigste en flexibelste van alle afdruksubsystemen voor &UNIX; en andere &UNIX;-achtige besturingssystemen. &CUPS; is nog steeds vrij nieuw, maar is gebaseerd op <acronym>IPP</acronym>, het Internet Printing Protocol, de nieuwe opkomende standaard voor de toekomst van het netwerkafdrukken. &CUPS; is duidelijk het favoriete afdruksubsysteem voor Michael Goffioul, de hoofdontwikkelaar van &tdeprint;.</para>
<para>Ervaren &kde;-gebruikers zijn wellicht al bekend met Michaels hulpprogramma's <application>qtcups</application> en <application>kups</application> (mede-ontwikkeld door Jean-Eric Cuendet). Dit waren, tot op dit moment, de grafische schillen voor &CUPS; en hadden een sterke relatie tot &kde;.</para>
<title><application>qtcups</application> en <application>kups</application> — de voorgangers</title>
<para>Beide hulpprogramma's worden waarschijnlijk nog steeds veel gebruikt. Voor hen die ze niet kennen staat er hieronder korte uitleg.</para>
<para><application>qtcups</application> was een grafische schil voor de afdrukcommando's <command>lp</command> en <command>lpr</command> die door &CUPS; geïnstalleerd zijn. Door <application>qtcups</application> te gebruiken opende zich een dialoogvenster. Hiermee was het mogelijk confortabel uw printer en -instellingen te bepalen. <application>qtcups</application> werkte vanaf de commandoregel of vanuit toepassingen, wanneer bij de betreffende toepassing het afdrukcommando instelbaar was.</para>
<para><application>kups</application> was een grafisch hulpprogramma om de administratietaken voor uw &CUPS;-server en het hart van de &CUPS;-daemon uit te voeren. Printers konden worden toegevoegd, verwijderd, gewijzigd, ingesteld, gestart en gestopt. Afdruktaken konden worden geannuleerd, verwijderd, verplaatst, gestopt en herstart, en de instellingen van de daemon konden worden ingesteld en deze kon worden opgestart, gestopt en herstart.</para>
<para>De &CUPS;-module van &tdeprint; bevat nu alle (en meer) functies die <application>qtcups</application> and <application>kups</application> boden in eerdere &kde;-versies.</para>
<para>In plaats van <command>qtcups</command> gebruikt u nu het commando <command>kprinter</command>. En in plaats van <command>kups</command> zult u vanaf nu waarschijnlijk <command>tdecmshell printers</command> gebruiken. </para>
<para>Met de &CUPS;-module van &tdeprint; kunt u het afdruksubsysteem ook volledig besturen, net als met <application>kups</application> hiervoor mogelijk was. U kunt uw &CUPS;-daemon starten, stoppen en instellen. U kunt ook <quote>printers</quote> (d.w.z. printerwachtrijen) en <quote>printerinstanties</quote> starten, stoppen, toevoegen en verwijderen. Printerinstanties zijn printerwachtrijen die naar fysiek dezelfde printer verwijzen maar met verschillende standaardinstellingen of afdrukopties.</para>
<title>&kprinter; — een grafisch afdrukcommando</title>
<para>De &CUPS;-module van &tdeprint; verschaft toegang tot een <quote>grafisch afdrukcommando</quote>, net als <application>qtcups</application> vroeger deed.</para>
<para>U kunt &kprinter; in elk mogelijke toepassing gebruiken waarmee u uw afdrukcommando zelf kunt instellen, zelfs bij niet-&kde;-toepassingen. Voorbeelden hiervan zijn &Netscape; en <application>StarOffice</application>, maar <emphasis>niet</emphasis> de meeste &kde;-toepassingen van voor versie 2.2.</para>
<para>Dit is een schermafdruk die laat zien hoe u het nieuwe commando <command>kprinter</command> kunt gebruiken in plaats van het ouderwetse <command>lpr</command>... Natuurlijk dient <command>kprinter</command> in de omgevingsvariabele $<envar>PATH</envar> te staan. U kunt ook het volledige pad geven in het dialoogvenster, bijvoorbeeld <userinput><filename>/opt/kde/bin/kprinter</filename></userinput>. &Netscape; onthoudt dit en in het vervolg krijgt u het <command>kprinter</command>-dialoogvenster om uw afdruktaken in te stellen.</para>
<phrase>Dit is een schermafdruk die laat zien hoe u het nieuwe afdrukcommando <command>kprinter</command> in plaats van het ouderwetse <command>lp</command> of <command>lpr</command> in &Netscape; gebruikt.</phrase>
<note><para>Zorg ervoor dat u minimaal het bestand aangeeft dat u wilt afdrukken vanaf de commandoregel: <userinput><command>kprinter</command> <option>/usr/share/doc/packages/cups/sam.pdf</option></userinput>. Hiermee wordt de &CUPS; Software Administrator Manual aan het <command>kprinter</command>-dialoogvenster doorgegeven, dat verschijnt met de standaardprinter voorgeselecteerd.</para>
<para>Wanneer u een specifieke printer wilt voorselecteren vanaf de commandoregel dient u de optie <option>-d</option> te gebruiken, bijvoorbeeld <userinput><command>kprinter</command> <option>-d DANKAcolorC2000</option> <option>/home/kurt/linuxtag2001-paper.ps</option></userinput>. U kunt nog steeds de printer <option>DANKAcolorC2000</option> deselecteren om een andere te kiezen.</para>
<para>U kunt <userinput><command>kprinter</command></userinput> echter <emphasis>niet</emphasis> aanroepen zonder een af te drukken bestand in de hoop dat er een dialoogvenster verschijnt om een bestand te kiezen. Dit is een functie die pas in de volgende versie zal worden geïmplementeerd.</para>
<para>Met <command>kprinter</command> kunt u de mogelijkheden van uw printer volledig benutten. U hebt een apparaat-specifieke zogenaamde &PPD; (&PostScript; Printer Description) nodig om &CUPS; tot alle functies in staat te stellen. U kunt hier meer over lezen in <xref linkend="ppd-files"/>.</para>
<title>Ontwikkelingsplannen in de toekomst</title>
<para>U beschikt op dit moment over de eerste versie van &tdeprint;, die nu al veel mogelijkheiden bevat. Deze versie is, uiteraard, volledig bruikbaar om af te drukken. U denkt misschien zelfs dat het <quote>nog nooit zo eenvoudig was</quote> (zelfs niet in de dagen dat u nog gedoemd was &Microsoft; &Windows; te gebruiken).</para>
<para>In de toekomst zal &tdeprint; nog beter worden. Het zal &tdeprint; beter afgaan bij het <quote>detecteren</quote> van uw afdruksysteem zelf. &tdeprint; doet het al vrij goed als u &CUPS; op uw systeem gebruikt. Maar in veel gevallen zult u &tdeprint; zelf moeten vertellen wat u gebruikt, als u een werkend afdruksysteem wilt onderhouden.</para>
<para>De belangrijkste verbetering in de nabije toekomst zal het voltooien van de invoertoepassing <application>LPRng</application> zijn. Dit staat op het moment nog in de kinderschoenen. Het is beperkt tot het klassieke <acronym>LPD</acronym>-deel van <application>LPRng</application>.</para>
<para>Het zal ook mogelijk zijn om printers direct vanaf het dialoogvenster "Afdrukken" toe te voegen, zonder eerst naar &kcontrol; te gaan.</para>
<para>Enkele kleinere verbeteringen die al bedacht zijn:</para>
<listitem><para>Een dialoogvenster toevoegen om het bestand te selecteren vanaf het venster van &kprinter; om het combineren van extra bestanden aan de huidige afdruktaak toe te staan;</para></listitem> <listitem><para>Een <quote>geschiedenisknop</quote> toevoegen aan het venster van <application>KJobViewer</application>, en ook een kolom die het aantal pagina's aangeeft dat &CUPS; voor de afdruktaak heeft berekend.</para></listitem>
<para>Ten slotte komt er een <quote>IO-slave</quote> die toegang moet geven tot uw afdruksubsysteem via bijvoorbeeld &konqueror;. Hiermee zal het mogelijk zijn om uw afdruksubsysteem vanuit &konqueror; te bekijken met een &URL; als snelkoppeling zoals <userinput>print://printers/printername</userinput>. Met een KPart komt er een virtuele map bij het onderdeel services van het navigatiepaneel van &konqueror; waardoor u beschikt over een geïntegreerde manier om uw afdruksubsysteem te bekijken en te beheren via het &URL; <userinput>print:/manager</userinput>.</para>
<para>Neem contact op met Michael Goffioul (<email>tdeprint@swing.be</email>) als u gebruikers- of ontwikkelaarssuggesties hebt.</para>
